Karının alt bölümünde kalın bağırsağa bağlı ince bir boru şeklinde tanımlanabilen apandisin, vücuttaki asli görevi tam olarak anlaşılmamıştır. Ancak onun hayatımızda yer almasının nedeni enfeksiyon, dışkı tıkanması vs. durumlarına bağlı olarak ağrı sonrasında patlama reaksiyonu göstermesidir. Tehlikeli boyutlara varan apandisit problemleri sonrasında patlamadan alınması, hayat kurtarır. Bunun nedeni ise, patlaması halinde içeride göstereceği reaksiyondur. Varlığı ya da yokluğu pek hissedilmeyen apandisit ne işe yarar? Apantisit ağrısını nasıl anlarız? Apandisit şikayeti ile doktora ne zaman gitmeliyiz? Apandisit ameliyatı nasıl olur ve ameliyat sonrasında yapmamız gerekenler nelerdir? İşte, apandisit problemine ilişkin tüm detaylar...
Apandisit nedir? Neden tıkanır? Apandis (apendiks), karnın sağ alt bölümünde bulunan ve kalın bağırsağın uzantısı şeklinde tanımlanabilir. Yaklaşık 9-10 cm uzunluğundadır fakat bundan daha az ya da daha fazla olabilen apandisitin uzunluğu çocuklarda daha fazladır. Yerleştiği yer bazı kişilerde farklılık gösterebilir. Bu durum apandis rahatsızlığı olanlarda tanı koymayı zorlaştırabilir. Apandisin görevine gelirsek, vücuttaki fonksiyonuna dair malumat henüz yoktur. Apandisin tıkanması ile varlığını hissettirmesi bir olur. Peki apandis neden tıkanır?
Apandisin çoğunlukla dışkı veya daha az bir ihtimalle safra taşı, tümör ya da bağırsak kurdu vs. ile tıkanması sonucu iltihaplanmasına apandisit adı verilir.Rahatsızlığın adı olan apandisit, şiddetli ağrı ile hissedilir. Acil müdahaleyi gerektiren bu durumda hızlı davranılmazsa, kişi apandisin patlaması sonucu karın bölgesine iltihap yayılması tehlikesiyle karşı karşıya kalır. Bu durumda diğer organlara yayılması ölüm tehlikesini getirebilir. Aynı zamanda bu durum karın bölgesinin de iltihaplanmasına sebebiyet verebilir.
Apandisit kimlerde daha sık görülür? Dünya genelinde insanların %10'unda görülebilen apandisitin, 2-30 yaş aralığında olan kişilerde daha sık görülür. Erkekler, apandisite, kadınlara oranla daha fazla yakalanır. Bu oran 1.5/1′ dir. Fakat çocukluk döneminde, hem kızlarda hem de erkeklerde görülme ihtimali eşittir. En fazla görülen dönem ise, genç yetişkinlik dönemidir.
Apandisin tıkanmasının nedenleri şöyle sıralanabilir;-sindirim sisteminde (ya da vücudun diğer bir bölümünde) meydana gelen bir enfeksiyon nedeniyle apandisit duvarındaki lenf dokusunun genişlemesi,
-Chron (Kron) hastalığı ve ülseratif kolit gibi iltihabi bağırsak hastalıkları,
-dışkı, parazitler veya meyve çekirdeği benzeri yiyecek artıkları,
-karna alınan şiddetli darbe
Apandisit ağrısı nasıl anlaşılır? Apandisit belirtileri... Apandisit sorunu acil müdahaleyi gerektirir demiştik, günümüzde gelişen sistemler apandist problemine olan müdahaleyi kolaylaştırmıştır. Apandisit patlaması yaşayan bir kişi ilk önce bir rahatlama hisseder, ancak daha sonra şiddetli karın ağrısı ve diğer belirtiler gelir. Apandisit tanısının konması ve diğer karın ağrılarından ayrıştırılması kolay değildir. Bunun için, ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi ile apandisin yapısı hakkında bilgi elde edilir. Ayırıcı tanı için, diğer çevre organların da incelenmesi gereklidir. Ayrıca karnın sağ alt tarafına bastırılınca ağrının artması önemli bir bulgudur.
Apandisit ağrısı; ilk önce göbek deliğinde başlayan daha sonra ise, karnın çevresine yayılan şiddetli bir ağrıdır. Çok geçmeden birkaç saat içinde ağırlaşan apandisit ağrısı, apandisin şişmesi ile karnın sağ altı kısmında toplanır. Bastırıldığı, yürümeye ve öksürmeye kalkıldığı vakit ağrı çok daha şiddetli hissedilir. Ağrının yanında; karın şişliği ve bulantı da görülebilir.
Karın şişmesi; apandisit patlamasının en büyük belirtisi karında oluşan şişliktir. Apandisit ağrısının hissedilmesinden kısa süre sonra karın şişer ve o bölgenin hassasiyeti artar.
Bulantı, kusma; Şiddetli ağrıların hemen ardından gelen mide bulantısı ve kusma, apandisit problemlerinde de görülür. Kalın bağırsakta yaşanan enfeksiyon; bulantı, kusma, ishal ve iştah kaybı gibi belirtilere yol açabilir.
Ateş; apandisitin enfeksiyona neden olmasına bağlı olarak reaksiyon gösteren vücut, bu duruma ateşle karşılık verir. Ateşin yükselmesi bazı kişilerde, vücutta ürperme ve titremeye de yol açabilir. Enfeksiyonun yükselmesiyle, vücut ateşi artar ve baş ağrısı, terleme ve sersemleme gibi belirtiler ortaya çıkar.
Kabızlık; Apandisitin en belirgin özelliklerinden bir diğer ise, apandist ağrısıyla birlikte kabızlığın meydana gelmesidir.
Ne zaman doktora başvurmalı? Apandisit şüphesi için olan kişilerin; keskin ağrı sonrasında, ateş, kan kusma, kanlı kusma, karın hassasiyeti, karın bölgesinde sertlik ve hassasiyet, uzun karın ağrıları, idrarda yanma, kilo kaybı ve yemek sonrası ağrıda şiddetlenme varsa acilen doktora görünmeleri gerekmektedir.
Apandisit nasıl tedavi edilir? Apandisit problemi yaşayan kişilerde müdahale genellikle cerrahi olur. Apandisin alınmasıyla gerçekleştirilen apandisit ameliyatının sonrasında herhangi bir problemin yaşanması söz konusu değildir. Yani apandisin vücutta olmaması bu zamana kadar hiç bir hastaya problem yaşatmamıştır. Ancak her ameliyatta olduğu gibi apandisit ameliyatında da hastanın ağırlık durumuna göre, bir iyileşme süreci vardır.
Apandisit ameliyatı sonrası bu durumlara özellikle dikkat edin;
-Ameliyat sonrası yorucu aktivitelerden uzak durun (en az 3 gün en fazla 2 hafta),
-Öksürürken ya da gülerken karnınızı tutun ve desteklemeyi unutmayın,
-Ağrı kesiciler işe yaramıyorsa doktorunuza başvurun,
-Hazır olduğunuzda ufak yürüyüşlerle başlayarak hareket etmeye özen gösterin,
-Uyku ve dinlenmeye özen gösterin.
|