Kadınlarda püberte döneminden başlayarak, menopoza kadar devam eden adet kanamalarının en önemli hedefi üremedir.

Kadınlarda her ay muhtemel bir gebelik için hazırlık dönemi vardır. Bu hazırlıkta da en belirgin olgulardan biri rahim içini döşeyen rahim içi örtüsünün (endometrium) hormonal etkiler altında gelişmesidir.

Bu gelişme sonucunda döllenmiş yumurtanın gebelik boyunca yuvalanıp, gelişebileceği uygun bir ortam oluşur. Gebelik oluşmadığı takdirde, yine hormonal etkiler altında bu rahim içi örtüsü (endometrium) bozularak dökülmeye başlar ve kadınlarda bu olay her ay adet kanaması olarak belirir. Takip eden ayda bu değişiklikler tekrarlar ve bu olay kadınların üreme dönemi boyunca devam eder. Böylelikle bir adet kanamasının başlangıcından bir diğerine kadar olan döneme adet siklusu adı verilir.

Normal adet kanamaları :

Bir adet siklusu yaklaşık olarak 28 gündür. Bir başka ifade ile kadınlarda normalde adet kanamaları 28 gün ara ile oluşur.  Kadınların yaş ve ruhsal durumları gibi fizyolojik sayılabilecek pek çok faktörün etkisi ile bu süre değişkenlik gösterebilir. Genellikle 21-35 gün arası normal sınırlar olarak kabul edilmektedir. Genellikle kanama süresi de 4-5 gün kadardır. Ancak bu süre de kadından kadına ve hatta aynı kadında aydan aya göre değişkenlik gösterebilmektedir. Bu kanama süresinin de 2-8 gün arasında oluşu normal kabul edilir.  Bu kanama döneminde toplam olarak kaybedilen kan miktarı da 25-50 ml. kadardır.

Nasıl oluşur?

Normal bir adet kanamasının oluşması için beyin ile yumurtalıklar arasında uygun bir hormonal denge bulunmalıdır. Ayrıca adet kanamasının dışarı atılması için üreme organlarının gelişimi tam olmalıdır.

Beyinde hipotalamus adı verilen bölgeden salgılanan hormonlar, yine beynin hemen altında bulunan hipofiz bezini uyarır. Hipofiz bezinden salgılanan hormonlar da yumurtalıkları etkileyerek, yumurta oluşumunu ve aynı zamanda önemli 2 hormon salgılanmasına yol açar. Bu hormon salgısı adet siklusunun ilk ve ikinci yarısında farklı yoğunlukta salgılanırlar. Yumurtlama olana kadar olan ilk dönemde, yumurta hücresi gelişirken  östrojen hormonu  ağırlıktadır. Yumurtlama olduktan sonraki yaklaşık 14 günlük dönemde ise ikinci önemli hormon olan progesteron hormonu  daha fazla salgılanır.

Bu iki farklı hormon etkisi altında rahim içini döşeyen endometrium tabakası muhtemel bir gebelik için gerekli hazırlıklar yapar. Gebelik olmadığı takdirde ise adet kanaması olarak dışarı atılır.

Prof.Dr.Sezai ŞAHMAY

İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı.