Hangi bölüm bitirilirse maaş artar?
Kamu kurumlarında özellikle de Sağlık Bakanlığında birden fazla statü bulunmaktadır. 657’e tabi memur, 4/B’li ve 4924’lü olanlar bunlardan sadece üçüdür. Bugün bu üç statü özelinde, bir kamu kurumunda çalışan personelin hangi bölümleri bitirmesi halinde maaşının artacağına dair özel bir çalışma yayımlıyoruz.
1- Memurlar hangi bölümleri okumalı?
a- Yüksek lisans ve doktora yapan memurun durumu
657 sayılı Kanunun 36. maddesinin A/9 bendine göre;
- Yüksek öğrenim üstü master derecesi almış olanlarla yüksek öğrenim kurumlarında en az bir yıl ilave öğrenim yaparak lisans üstü ihtisas sertifikası alanlara bir kademe ilerlemesi,
- Tıpta uzmanlık belgesi alanlara veya meslekleri ile ilgili öğrenim dallarında doktora yapanlara bir derece yükselmesi uygulanır.
Master derecesini alıp bir kademe ilerlemesinden yararlanan memura, mesleği ile ilgili öğrenim dalında doktora yaptığı takdirde iki kademe ilerlemesi uygulanır.
Yüksek lisans yapanların bir kademe alabilmesi için mastırın öğrenimle ilişkili olmama koşulu bulunmamaktayken, doktoradan dolayı bir derece uygulanabilmesi için doktoranın meslekle ilgili olması gerekmektedir.
b- Lisans veya önlisans öğrenimi bitiren memurun durumu
657 sayılı Kanunun 152. maddesinde zam ve tazminatlar düzenlenmiştir. Bu maddenin, teknik ve sağlık hizmetleri bölümündeki belirleme, öğrenim düzeyine göre yapılmıştır. Diğer hizmet sınıflarında bu yönde belirleme yapılmamıştır. Bu nedenle, GİH’de yer alan bir memur 4 yıllık mühendislik fakültesini de bitirse de, kadrosu değişmediği sürece mühendisliğin zam ve tazminatını alamamaktadır. Ancak, teknik ve sağlık hizmetlerinde yer alanlar için durum farklıdır. Buna göre bu iki sınıfta yer alan memurlar, görevleri ile ilgili bir üst öğrenimi bitirirlerse, kadroları değişmese de üst öğrenimlerine ait zam ve tazminatı alabilmektedirler.
Kanunda yer alan düzenleme, zam ve tazminat esaslarını belirleyen Bakanlar Kurulu Kararına da aynen yansıtılmıştır. 2006/10344 sayılı kararın 4/e maddesi şu şekildedir: “Kurumların teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarına ait kadrolarında bulunanlardan, bulundukları hizmet sınıflarına atanılabilecek mesleki bir üst öğrenimi bitirenlere, cetvellerde ayrıca belirtilen istisnai durumlar hariç olmak üzere, kariyerleri (mesleki üst öğrenimleri) esas alınarak zam ve tazminat ödenir. Kadroları teknik ve sağlık hizmetleri sınıflarında bulunanlardan, bulundukları hizmet sınıflarından bir kadroya atanılamayacak herhangi bir üst öğrenimi bitirenlere ise bitirdikleri üst öğrenimden dolayı zam ve tazminat ödenmez.”
Bu kararname hükmünü bir örnekle somutlaştıralım: Bir elektrik teknisyeni 2 yıllık elektrik teknikerliği veya 4 yıllık elektrik mühendisliğini bitirdiğinde, bitirdiği üst öğrenimin zam ve tazminatını alacaktır. Ancak, aynı elektrik teknisyeni 4 yıllık AÖF İktisat okursa, mesleki bir üst öğrenim bitirmemiş olacağından, aldığı zam ve tazminat miktarı değişmeyecektir.
c- Tazminatı, üst öğreniminden almak maaşa ne kadar yansır?
Örneğin bir elektrik teknisyeni (1-5 derece) birinci bölgede ise %64 üzerinden tazminat alırken, 4 yıllık bir elektrik mühendisliğini bitirirse ise %160 üzerinden tazminat alacaktır.
Bunun maaşa yansıması şu şekilde olacaktır:
En yüksek devlet memuru aylığı: 9500*0,04739 =450,205 TL
- Yüzde 64 üzerinden alınacak tazminat miktarı= 450,205*%64=288,13 TL
- Yüzde 160 üzerinden alınacak tazminat miktarı= 450,205*%64=720,328 TL
Toplam fark=432,198
Buna göre bir elektrik teknisyeni (1-5 derece) elektrik mühendisliğini bitirirse maaşın en önemli kalemlerinden birisi olan tazminat miktarı 432 TL tutarında artacaktır.
Bu hesaplama yönteminin yan ödeme kararnamesinde yer alan oranlar esas alınarak diğer unvanlara teşmil edilmesi halinde, bir memur maaşının ne kadar artabileceğini önceden hesap edebilecektir.
d- Bir bölümün mesleki üst öğrenim olup olmadığına kim karar veriyor?
Bir bölümün mesleki bir üst öğrenim olup olmadığına YÖK karar vermektedir. Kamu kurumları, YÖK Genel Kurulunun kararlarını temel alarak, bir memurun okumuş olduğu bölümün üst öğrenim olup olmadığına karar vermektedir.
Ancak bu husus, yukarıda yer verildiği üzere, sadece teknik hizmetler ve sağlık hizmetleri sınıfında yer alan memurlar için söz konusudur. Diğer hizmet sınıflarında mesleki bir üst öğrenim okunulmuş olsa dahi tazminatlar bağlamında bunun bir önemi bulunmamaktadır.
e- Üst öğrenimi bitirenin intibakı yapılır
Memur iken veya memurluktan ayrıldıktan sonra bir üst öğrenimi bitiren memurların derece ve kademeleri yeni öğrenim seviyesine uygun olarak yeniden belirlenmektedir. Bu belirlemede, memuriyete giriş tarihi, memuriyete giriş öğrenimi (Öğrenim bitirme tarihi ve öğrenim süresi), memuriyette geçen hizmet süreleri ve özel Kanunlar ve özel hükümler uyarınca kazanılmış olunan derece ve kademeler hesaplanarak intibak yapılmaktadır. Belirtilen bu durumlara göre birkaç kademe alınması mümkündür.
Sağlık Bakanlığında çalışan 4924’e tabi personel ile 4/B’li personelin hangi bölümleri bitirmesi halinde ücretleri artar?
4924e tabi sözleşmeli personel
Sağlık Bakanlığında 10 bini aşkın 4924’e tabi sözleşmeli personel çalışmaktadır. Bu personelin memurlar gibi derece ve kademesi bulunmamaktadır. Bu personelin sadece emekliliğe yönelik bir derece ve kademesi bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 4924 sayılı Kanun çerçevesinde çalıştırılan personelden, çalışmakta iken iki veya dört yıllık mesleki öğrenim görenlerle, mesleğiyle ilgili olmayan öğrenim görenlere atandıkları eğitim düzeyinden mi, yoksa sonradan bitirdikleri eğitim düzeyinden mi ücret ödenmesi gerektiği hususu Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünce açıklığa kavuşturulmuştur.
BÜMKO’nun konuya ilişkin görüşü şu şekildedir:
“Yukarıda yer alan düzenlemeler çerçevesinde yapılan değerlendirme sonucunda, hemşire, ebe ve sağlık memuru unvanlı pozisyonlarda sözleşmeli olarak çalışmakta iken iki veya dört yıllık yüksekokul veya fakülte bitiren personelin; tamamladığı eğitiminin 4924 sayılı Kanun eki (I) sayılı cetvelde belirtildiği şekilde görevlendirildiği pozisyon unvanıyla ilgili olması ve halen bulunduğu sözleşmeli personel pozisyon unvanına ve hizmet süresine göre belirlenmiş bulunan tavan oranının aşılmaması kaydıyla, sözleşme ücretinin yeni eğitim düzeyine göre yeniden belirlenmesinin mümkün olabileceği düşünülmektedir.”
Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğünün bu görüşüne göre, tamamlanan eğitimin görevlendirilen pozisyonla ilgili olması durumunda, hemşire, ebe ve sağlık memuru unvanlı pozisyonlarda sözleşmeli olarak çalışanların sözleşme ücretinin yeni eğitim düzeyine göre belirlenmesi mümkündür. Tamamlanan eğitim, görevlendirilen pozisyonla ilgili değilse sözleşme ücreti yeni eğitim düzeyinden belirlenmeyecektir.
3- 4/B’li personel
Bu personelin de sadece emekliliğe esas derece ve kademesi bulunmakta, sözleşme ücreti sadece ve sadece sözleşme ücretine göre tespit edilmektedir.
Ancak, Sağlık Bakanlığı, Maliye Bakanlığına sorduğu görüş ve bu bakanlığın verdiği vize uyarınca, 4/B’li olarak çalışan personeline yeni bir imkan sunmuştur. Buna göre, istihdamlarına esas olan merkezi yerleştirme sınavının yapıldığı tarihten sonra öğrenim durumlarında değişiklik olanların, tamamladığı eğitiminin, görevlendirildiği pozisyon unvanıyla ilgili olması kaydıyla brüt ücretleri yeni öğrenim durumlarına göre belirlenmektedir.
4/B’li sözleşmeli personelin, tamamlamış olduğu üst öğreniminin atandığı pozisyon unvanıyla ilişkisi bulunmaması halinde ise ücretlerinde herhangi bir değişiklik yapılmamaktadır. (Lise mezunu hemşire veya sağlık memuru olarak atananların, sağlık İdaresi, Veteriner, Laborant, İşletme, İktisat, Kamu Yönetimi gibi bölümlerin birinden mezun olmaları; ya da anestezi teknikeri olarak atananların, biyoloji, psikoloji, hemşirelik lisans programlarının birinden mezun olmaları gibi)
| 
