Vergi iadesi uygulamasını kaldırıp, yerine asgari geçim indirimini getiren Maliye Bakanlığı, dar gelirlinin yüzünü güldürecek. Yeni yılda başlayacak uygulama, asgari ücretlilere, gelir düzeyi yüksek olanlarla eşit miktarda 'fiş parası' alma imkânı sağlıyor.

Maliye'nin üzerinde çalıştığı tebliğe göre, asgari ücretle çalışan dört çocuklu bir vatandaş aylık 75 yeni lira geçim indirimi parası alacak. Çocuk sayısı 4'ü geçse bile miktar değişmeyecek. Önceki yıl asgari ücretlilere, fişlerini tam toplamaları halinde yıllık 396 TL vergi iadesi ödeniyordu. Yeni uygulamada, alınabilecek en yüksek tutar ise aylık 87,75 yeni lira olacak. Bu miktarı, brüt maaşı 690 TL'nin üzerinde olan evli ve yedi çocuk sahibi çalışanlar elde edebilecek. Brüt maaşı bin 500 yeni lira olan dört çocuklu birisi de yine 75 TL alacak. Ödemeyi işveren yapacak. Asgari ücretin yılbaşında zamlanması durumunda, geçim indirimi de aynı oranda değişecek.

Vergi iadesi uygulamasına son veren ve yerine asgari geçim indirimini getiren kanun tasarısının yasalaşmasının ardından Maliye'nin konuya ilişkin tebliğ çalışması sürüyor. Yılbaşına kadar tamamlanması gereken çalışmayla düşük gelirliler kazançlı çıkacak, yüksek gelirliler ise zarar edecek. Örneğin 3-4 bin yeni lira brüt ücret alan evli ve tek çocuklu bir çalışanın aylık vergi indirimi 60 yeni lirada kalacak. Maliye Bakanlığı yetkilileri, fiş toplama derdini ortadan kaldıran yeni sistemi "Az gelişmiş ülke uygulamalarını hatırlatan yıl boyunca fiş toplayıp zarflara doldurma ve parayı daha sonra alma şeklinde işleyen sistemi sona erdirdik. Böylece başta sahte fiş olmak üzere çeşitli istismarların da önüne geçtik." ifadeleriyle tanımlıyor. Yüksek ücret alanların mağdur edildiğine yönelik eleştirilere de katılmayan Maliye yetkilileri "Eğitim, gıda, tekstil ve sağlık kalemlerinde toplanan fişlerin toplam harcamalar içindeki payı yüzde 56 idi. Zaten diğer kalemlerdeki harcamalar vergi iadesine yansıtılmadığı için toplanması gerektiği kadar belge temin edilemiyordu. Bu nedenle aslında yüksek gelirlilerin kaybı olmayacak." değerlendirmesinde bulunuyor.

Eşi çalışmayana yüzde 10 katkı

Asgari geçim indirimine göre, mükellefin kendisi için asgari ücretin yıllık brüt tutarının yarısı esas alınıyor. Eşi çalışmayan işçi ve memurlara, ayrıca brüt asgari ücretin yüzde 10'u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere, ilk 2 çocuğa yüzde 7,5, diğer çocuklar için yüzde 5 oranında indirim sağlanıyor. İndirim tutarının tespitinde mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medeni hali ve aile durumu esas alınacak. Gelir indirimi, oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak kaydıyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birisinin gelirine uygulanacak. Boşananlar için ise indirim tutarının hesabında, nafakasını sağladıkları çocuk sayısı dikkate alınacak.