2008'de ATM'leri bankaların değil, bağımsız bir operatörün kurması bekleniyor. Banka müşterileri, sisteme üye olan tüm bankaların ATM'lerinden her türlü bankacılık işlemini yapabilecek.

Referans Gazetesi'nden Alp Süer'in haberine göre; ikili anlaşmalarla oluşturdukları 'altın nokta'larla müşterilerinin farklı ATM'lerden para çekmelerine olanak sağlayan bankalar, şimdi de ATM'lerini ortak kullanmaya hazırlanıyor. Yeni sistemde, bankaların dışında bağımsız bir operatör ATM'lerin kurulumunu, bakımını, işleyişini üstlenecek, nakit koyacak. Sisteme üye olan bankaların müşterileri de bu bankaların ATM'lerinden para çekebilecek. Türkiye'de 1 ay önce limited şirket kurarak faaliyete geçen First Data International da bağımsız operatörlük hizmetine talip oldu.

Türkiye'de ATM'lere bankalar sahip. Bir banka bunu, bir şubesinin önüne ya da bir alışveriş merkezine koyuyor. Yurtdışında ise First Data'nın sahibi olduğu Star örneğinde olduğu gibi 'bağımsız ATM operatörleri' var. Bu sistemde operatör firma, ATM'leri çeşitli lokasyonlara kuruyor. Üye bankalar ATM'leri ortak kullanıyor. Donanımın satın alınması, bakımı, temizliği, ATM üzerindeki yazılımın yönetilmesi, raporlanması, nakit parasının konulması tamirinin yapılmasını da operatör yapıyor. Böylelikle banka, müşteri ve operatör için verimli bir iş modeli ortaya çıkıyor.

İŞLEM BAZINDA ÜCRET

Sistem, bugünkü Altın ya da Ortak nokta uygulamasından da farklı. Altın noktalar, bankaların ikili anlaşmalarıyla yapılan çalışmalarla sınırlı.

Ancak yeni sistem çok daha kapsamlı. Müşteri bakiye sormak ve para çekmenin ötesinde, banka kartını üye bankaların ATM'sine taktığında, bu bankaların ATM'lerinden de kendi bankasının menüsünü görebiliyor ve fon alıp-satma, fatura ödeme gibi tüm bankacılık işlemleri yapabiliyor. Bunun dışında ortak nokta uygulamasında her banka kendi ATM'sini kurup işletirken, bağımsız ATM operatörü uygulamasında, ATM'yi kuran operatör, takibini de kendisi yapıyor. Her işlem bazında da bankalardan bir ücret alıyor.

Bağımsız ATM operatörlüğü modeline geçmenin Türkiye'de de kaçınılmaz olduğunu kaydeden First Data Intertanional Genel Müdürü Dr. Soner Canko, 'Buna uyum sağlayamazlarsa bankalar, sürekli teknoloji yatırımı yapan kurumlar haline gelecek. Bu model, bankalarda maliyeti de azaltıyor. Bankalar, ATM'lerin kurulması gibi ilk yatırım maliyeti yanında, bu ATM'lerin bakımı, temizliği, yenilenmesi gibi değişmen maliyetlerden de kurtuluyor' dedi. First Data'nın tüm bu bileşenleri bir araya getirip ATM operötörlüğü yaptığını belirten Canko, bu konuda büyük bankalar yanında yabancı ve küçük-orta ölçekli tüm finans kuruluşlarıyla görüştüklerini ifade etti.

Türkiye'nin, kartlı ödeme sistemleri konusunda en gelişmiş pazarlardan birisi olduğuna dikkat çeken Canko, 'Kart kullanımının gayrisafi milli hasıla içindeki oranı yüksek; kart kabul eden POS ve ATM gibi ekipmanlar yaygın. Chip & pin uygulaması gibi en son kart teknolojileri Türkiye'de uygulanıyor' diye konuştu.

ŞİRKET SATIN ALACAK

First Data'nın organik büyüme yanında şirket satın alma fırsatlarını da değerlendireceğini söyleyen Canko, Türkiye'de kabul görmüş bir şirketle yüzde 50-50 iş ortaklığı yapabileceklerini de vurguladı. First Data'nın, bu yıl Kohlberg Kravis Roberts & Co (KKR) isimli dünyanın en büyük private equity fonlarından biri tarafından 29 milyar dolara satın alındığını hatırlatan Canko, 'Sermayedar yapısı değişse bile Türkiye'ye yatırım yapma kararlılığı sürüyor' dedi. First Data'nın, dünyada en çok kabul gören kredi kartı yazılımına da sahip olduğunu belirten Canko, Türkiye'de 2001 yılından beri bu yazılımı Akbank'ın kullandığını belirtti.

Bugün ABD'nin en yaygın Star isimli network'ün de sahibi olan First Data, 1992'de ilk defa bağımsız ATM networklerini ABD'de kurdu. 1990'lı yıllarda uluslararası bir hüviyete bürünen şirket, Avrupa, Latin Amerika, Asya-Pasifik'e yayılmaya başladı. 2003'den önce sadece İngiltere'de operasyon yapan First Data, 2003-2007 arasında Almanya, İtalya, Yunanistan, Slovakya, Avusturya, Polonya gibi ülkelerde toplam 7 tane şirket satın alarak, ABD'den sonra Avrupa'da ciddi bir oyuncu haline geldi. 2007 yılında Türk pazarına giren First Data'nın, Türkiye yanında daha önce sıfırdan şirket kurduğu ülkeler arasında Güney Afrika ülkeleri ve Dubai yer alıyor. Dünya çapında 29 bin çalışana sahip First Data'nın 2006 yılı geliri 7,1 milyar dolar. Finas sektöründe bankalar yanında tüketici finansman şirketlerine de hizme veren First Data, kart ve kredi işleme, çek kabülü hizmetleri, ATM, POS yönetimi gibi çeşitli hizmetler sunacak.