Halk kültürü araştırmacıları ve televizyon yapımcıları, somut olmayan kültürel mirasın araştırmaları çalışması kapsamında, Develi’de yaygın bir efsane şeklinde anlatılan, taş kesilme motifindeki ‘Ağ gelin’ (Ak gelin) efsanesini araştırıyor.

     Kayseri’nin efsanesi ‘Ağ gelin’, Erciyes Üniversitesi ve Gazi Üniversitesi'nden öğretim üyeleriyle TRT program yapımcıları tarafından araştırılıyor. Develi ilçesine gelen ekip, araştırmasını burada sürdürecek. Efsane araştırmasında TRT de program yaparak, Ağ gelin efsanesini hakkında araştırma heyetinden bilgiler sundu. Programa katılan Araştırmacı-yazar Yrd. Doç. Dr. Kadir Özdamarlar, “’Koçgun devri’ adı verilen 1603-1607 yıllarındaki isyan ve soygun hareketlerinde Develi’de etkilenmiştir.

     1603 yılında ünlü eşkıya Tavil Mehmet’in yine Han Mehmet adındaki eşkıyanın yaptığı kötülükler ile aşiretler arasındaki kanlı çatışmalar meşhurdur. Ağ gelin efsanesi de bu kötü günlerin izlerini taşımaktadır. Develi’den bir Türkmen obası, Erciyes’in güney eteklerinde bir yaylaya çıkar. Bu obada, ahlaki ve fiziki güzelliğinden dolayı ‘Ağ (Ak) Gelin’ adı verilen bir gelin vardır. Kocası ve iki çocuğu ile beraber mutlu yaşarlarken, kocası gurbete çalışmaya gitmiştir. Develi çevresinde yaşayan bir eşkıya, güzelliği ile şöhret bulan Ak Gelin’e göz koymuştur. Sahipsizliğini de anlayınca, bir gece obayı basarak kaçırmak ister.

     Namus timsali Ak Gelin, olayı anlar, gece karanlığında iki çocuğunu ve küçük sandığını yanına alarak, karışıklıktan da faydalanarak gizlice Erciyes’e doğru kaçar. Erciyes’in ortalarında öyle bir yere gelir ki, ilerisi uçurum gidilmez. Geriye dönse eşkıya. Gözyaşları ve çaresizlik içerisinde ellerini açar ve Allah’a yalvarır, ‘Allah'ım, beni ve çocuklarımı ya taş et, ya da kuş’. Duası, kabul edilir. İlk defa taş et dediği için, onlar taş kesilir. Güneş doğunca oba sakinleri ve eşkıya, Ak Gelin, iki çocuğu ve çeyiz sandığının hayretle ve şaşkınlıkla taş kesildiğini görürler.

     Günler sonra obaya dönen kocası olayı annesinden öğrenir. Koşarak ailesinin taş kesildiğini görür. Uzaklardan bir ses duyar, ‘Yiğidim namusunu bir eşkıyaya çiğnetmedim. O eşkıyadan ahtımı koma’. Bu ses Ak Gelin’in sesidir. Delikanlı taş kesilen ailesine bakarak, ‘Alırım ahtını, koymam Ak Gelin’ der” diye konuştu.