Sayıştay, maden ocaklarında iş sağlığı ve güvenliğinin hiçe sayıldığını bir kez daha ortaya koydu.
Sayıştay’ın, TTK Genel Müdürlüğü’nün 2022 yılı faaliyetlerinin denetimlerini içeren raporu ile Amasra, Armutçuk, Karadon ve Kozlu müesseselerinin denetimini içeren raporlarında dikkati çeken bulgular yer aldı.
TTK için hazırlanan raporda kuruma bağlı müesseselerde yeterli sayıda işçi çalışmadığı için hem iş güvenliğinin yetersiz kaldığı hem üretim ve işgücü verimliliklerinin düştüğü bildirildi. Raporda işçilerin, kritik işçi açığı bulunan bölümlerde çalıştırıldığı bu durumun iş güvenliğini etkilediği vurgulandı.
DERİNLİK UYARISI
Sayıştay, Zonguldak Ereğli’de bulunan Armutçuk maden ocağı ile ilgili de uyarılarda bulunuldu. Müessese halen Kozlu Müessesesi ile birlikte kurumun en derin üretim panolarına sahip olduğu hatırlatılırken ümaretim alanlarının giderek derin kotlara inmesi, mevcut kuyudan derinlik ve mesafe olarak uzaklaşılması ile havalandırma, drenaj, tahkimat ve nakliyat sistemleri daha zor hale geldiği belirtildi. Sayıştay raporunda 2002 yılında dengelenmiş üretim derinliği eksi 350 metreyken son yıllarda ortalama eksi 542 metreye indiği bildirildi. Bu derinleşme ile ani gaz degajı, grizu, toz patlaması gibi ciddi kaza risklerinin artması ile kaza olasılıklarına karşı geçmişten daha sıkı, tedbir, kontrol, denetim ve eğitim gerektiğine dikkat çekildi.
Ayrıca yapılan denetimlerde çalışanlar için tehlike oluşturabilecek noksanlıklar tespit edildiğibelirtildi. Müessesede tespit edilen mevzuata aykırılık ve noksanlıklar için Zonguldak Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünce toplam 494 bin 781 TL idari para cezası kesildiği, bu cezanın 390 bin 411 TL’lik bölümünün önceki denetimden devam ettiği belirtilen noksanlıklara ilişkin olduğuna dikkat çekildi. Armutçuk’ta Müessesede 2022 yılsonu itibarıyla 5 işçinin işyerlerindeki çeşitli tozların solunmasıyla ortaya çıkan akciğer hastalığı pnömokonyoz olduğu, 41 işçinin ise pnömokonyoz şüpheli olarak periyodik kontrollerinin yapıldığı, 2021 yılında 836 bin 276,93 TL, 2022 yılında 1 milyon 83 bin 512,78TL tutarında meslek hastalığı tazminatı ödendiği görüldü.
TOZ SEVİYESİ AŞILDI
Müessese ocaklarında meslek hastalıklarının önlenmesi ve iş güvenliği açısından solunabilir ve patlayabilir tozla mücadele kapsamında alınan önlemlerin zaman zaman aksadığı, Tozla Mücadele Yönetmeliğinde belirtilen maruziyet sınır değerlerinin aşıldığı tespit edildi. 2022 yılında 11 şüpheli, bir teşhis konulan kişinin daha meslek hastalığına (pnomokonyoz) yakalanması ile hasta sayısının 128’i kesin, 286’sı şüpheli olmak üzere 414’e yükseldiği tespit edildi.
1 MİLYONLUK CEZA
Tespit edilen mevzuata aykırılıklar ve noksanlıklar için Karadon Müessesesine Zonguldak Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünce toplam 1 milyon 106 bin 586 TL idari para cezası kesildiği vurgulandı. Ancak kurum tarafından cezaya itiraz edildiği, itirazın devam eden bazı noksanlıklar için 796 bin 803 TL'lik kısmının kabul edildiği belirtildi.
AMASRA’DA İŞÇİ AÇIĞI
Bartın’da bulunan ve Ekim 2022’de yaşanan patlama sonucu 42 işçinin hayatını kaybettiği Amasra Müessese Müdürlüğü’ne ilişkin raporda da iş güvenliğine dikkat çekildi. Buna göre kömür kazı faaliyetinin yapıldığı ayaklarda yeterli sayıda işçi bulunmadığı, bu durumun başta iş güvenliği olmak üzere üretim ve işgücü verimliliklerini düşürdüğü tespit edildi. Sayıştay’ın raporunda işçi açığının kazaya neden olduğu belirtildi. 022 yılında kaza tarihine kadar 136’sı kazı işçisi, 3’ü hazırlık işçisi olmak üzere toplam 139 işçinin başka alanlarda çalıştırıldığı ayaklarda yeterli sayıda işçi bulunmadığı görüldü.
BAKIM ONARIM YAPILMADI
Müessesede üretim ve üretime yardımcı sanatlarda gözlenen belirgin nitelikli işçi açığı, kazı işçiliğinden giderilmeye çalışılmakla birlikte, pek çok galeride zamanında ve gereğince bakım onarım ile tamir tarama yapılamadığı, kesit daralması, taban kabarması olduğu, yolların bozulduğu, ocak içi nakliyatın aksadığı, etkin bir havalandırmanın yapılamadığı, bütün bunların öncelikle iş güvenliği olmak üzere üretim ve işgücü verimliliğini etkilediği tespit edildi.
(Muhabir: Murat Şimşek) | 
