Teknoloji yeni kazanan ve kaybedenler yaratırken gündemde bir başka konu öne çıkmaya başladı: Asistan yapay zeka...

Teknoloji baş döndürücü bir hızla gelişip, verimliliğimizi artırırken yeni kazananlar ve kaybedenler yaratıyor. Düşük maliyetli yapay zekâ modeli DeepSeek’in ortaya çıkışı batılı teknoloji devlerini ve çip üreticilerini şaşırtırken, gündemdeki bir diğer büyük konu ise asistan yapay zekâ (Agentic AI).

Asistan yapay zekâ (Agentic AI) nedir?

Asistan yapay zekâ sistemleri; makine öğrenmesi, büyük dil modelleri ve kurumsal çapta otomasyonu bir araya getirir. Bu sistemler tamamen otonomdur ve yeni verilere daha kolay adapte olabilir. İnsan beyni gibi düşünülebilir.

Büyük miktarda veriyi analiz eder, risk yönetimi ve ticaret gibi kompleks işlevlerde içgörüler oluşturur, strateji geliştirir, bağımsız kararlar alır ve deneyimlerinden öğrenir.

“Asistan Yapay Zekâ” ile “Yapay Zekâ Asistanları” arasındaki fark nedir?

Asistan sistemler sıklıkla yapay zekâ asistanları (AI Agent) ile karıştırılır. Yapay zekâ asistanları sadece tanımlı / belirli görevleri yerine getiren alt sistemlerdir. Örneğin, bir müşteri hizmetleri chatbot’u veya şüpheli bir hesabı incelemeye alan bir otomatik işlem bir yapay zekâ asistanıdır.

Asistan yapay zekâ: Sonuçları yönetir, kararlar alır.

Yapay zekâ asistanları: Önceden tanımlanmış görevleri yerine getirir.

Bu ayrım neden önemlidir? Çünkü yapay zeka asistanları kullanıcılar tarafından tanımlanmış sınırlı sorumlu görevleri tekrar tekrar yaparken, asistan yapay zeka veri toplar, analiz eder, insiyatif kullanır ve kararlar alır. Bu çok daha aktif bir görevlendirmedir. Beraberinde sonsuz fırsatlarla beraber öngörülemeyecek riskler getirebilir.

Asistan yapay zekânın finans sektörüne etkisi nasıl olur?

Asistan yapay zekâ iki ana alanda dönüşüm vaad ediyor:

Kurum içi operasyonların otomasyonu

Veri girişi ve düzenleyici uyumluluk kontrolleri

E-posta ve rapor özetleme

Risk yönetimi için tahmine dayalı modeller geliştirme

Proaktif müşteri etkileşimi

Chatbot destekli müşteri hizmetleri

Kişiselleştirilmiş yatırım portföyleri ve finansal danışmanlık

Bu iki alanın ortak amacı verimliliği artırmak ve maliyetleri azaltmak gibi görünse bile müşteri memnuniyetindeki artış daha da önemli olacak. Bazı uzmanlara göre, asistan yapay zekâ finans sektöründe şimdiye kadar görülmemiş büyük bir etki yaratabilir. Bunu hep birlikte göreceğiz.

Riskler ve Zorluklar nelerdir?

Bu teknolojinin beraberinde getirdiği bazı riskler:

Şeffaflık eksikliği: Asistan yapay zekâ çoğu zaman "kara kutu" gibi çalışır ve aldığı kararları açıklamak zor olabilir.

Regülatif riskler: Hatalı otomatik kararlar tüketici hakları ve diğer sektörel düzenlemeleri ihlal edebilir.

Finansal istikrar riski: Yanlış veri veya varsayımlar nedeniyle alınan kararlar ciddi kayıplara ve sistemik risklere yol açabilir.

Örneğin, bir bankanın asistan yapay zekâsı bir yapay zekâ asistanına işlem yapmasını söylerse ve bu işlem zarara neden olursa ne olur? Ya da hatalı verilerle açılmaması gereken bir hesap açılır, yanlış kredi verme kararları alırsa? Bu riskler nedeniyle bu yeni teknoloji henüz deneme aşamasında ve kullanım alanları test ediliyor.

Bu aşamada insan gözetimi kritik öneme sahiptir. Asistan yapay zekâ sistemleri sürekli izlenmeli ve risk değerlendirme süreçleri titizlikle yürütülmelidir.

Sonuç

Asistan yapay zekâ, finans sektörünü yeniden şekillendirme potansiyeline sahip yeni bir teknoloji. Ancak büyük faydalarının yanında ciddi riskler de barındırıyor. İnsan denetimi ve regülasyon mekanizmaları yeni teknolojilerin olgunlaşması ve devreye alınabilmesi için şimdilik en büyük ihtiyaç.

Bunu yapabilmek için de daha önce tanımlanmamış görev tanımlarına ve bunları yapacak yeteneklere ihtiyaç var.

(Muhabir: Murat Şimşek)