Geçen yıl 14 il, bütçeden aldığı harcamanın çok üzerinde bütçeye gelir aktararak 113 milyar TL’lik “fazla” yaratırken, sağladığı gelir bütçeden kendine yapılan harcamaya bile yetmeyen 67 il ise yaklaşık 20 milyar TL bütçe açığı üretti. En çok bütçe fazlası veren il 62.5 milyarla İstanbul, en fazla bütçe açığı yaratan il ise 1.5 milyarla Diyarbakır oldu. Büyük bölümü faiz ödemesi olmak üzere harcamaların büyük bölümünün merkezden yapılması nedeniyle merkezdeki bütçe işlemleri ise 106.9 milyar TL’lik açıkla sonuçlandı. Bu gelişmelerle merkezi yönetim bütçesinin 2007 yılındaki açığı 13 milyar 883,4 milyon TL düzeyinde oluştu.
İSTANBUL’DAN BÜTÇEYE 62.5 MİLYAR NET KATKI
Geçen yıl bütçeye en fazla “net” gelir yaratan illerin başında İstanbul geldi. Yılın tümünde 70 milyar 509.4 milyon TL ile toplam bütçe gelirinin yüzde 37.2’sinin elde edildiği İstanbul, aynı sürede 7 milyar 967.8 milyon TL ile toplam bütçe harcamalarından sadece yüzde 3.9 pay aldı. Böylece İstanbul on iki ayda bütçeye 62 milyar 541.69 milyon TL net katkı sağladı.
Aynı dönemde bütçe gelirlerinin yüzde 12.2 oranındaki 23 milyar 127.5 milyon TL’si Kocaeli, yüzde 12 oranındaki 22 milyar 734.4 milyon TL’si Ankara, yüzde 8.5 oranındaki 16 milyar 208 milyonu da İzmir’den elde edildi. Kocaeli bütçe harcamalarından 1 milyar 639.4 milyon TL ile yüzde 0.8, Ankara 13 milyar 282.6 milyonla yüzde 6.5, İzmir ise 4 milyar 52.3 milyon TL ile yüzde 2 pay aldı. Anılan dönemde Kocaeli’nin bütçeye net katkısı 21 milyar 488.1 milyon, İzmir’in 12 milyar 155.7 milyon, Ankara’nın net katkısı ise 9 milyar 451.8 milyon TL oldu.
Geçen yılın tümünde bütçe gelirlerinin 132 milyar 579.3 milyon TL ile yüzde 69,9’unu yaratan dört büyük il, bütçe harcamalarından ise 26 milyar 942.1 milyon TL ile toplamda yüzde 13.2 pay aldı. Dört ilin bütçeye toplam net katkısı 105 milyar 637.2 milyon TL’ye ulaştı.
Bütçeye aldığından fazlasını vererek en çok net katkı sağlayan dört ili 2 milyar 85,6 milyon TL net katkıyla Bursa, 2 milyar 17,8 milyonla Mersin izledi. Net katkı tutarında daha sonra 995.3 milyonla Tekirdağ, 901,9 milyonla Antalya, 513,3 milyonla Hatay, 491 milyonla Zonguldak, 228,2 milyonla Muğla, 108,5 milyonla Kırıkkale, 36 milyonla Kırklareli, 23,5 milyonla Yalova geldi.
14 ilin bütçeye sağladığı toplam gelir 148 milyar 228,4 milyon TL ile toplam bütçe gelirlerinin yüzde 78.2’sini oluştururken, bütçeden aldıkları harcama 35 milyar 190,1 milyonla toplam giderlerin yüzde 19.9’u düzeyinde gerçekleşti. 14 ilin bütçeye bir yıldaki toplam net katkısı 113 milyar 38,3 milyon TL oldu.
67 İLİN BÜTÇESİ AÇIK VERDİ
81 ilden 67’sinden toplanan gelirlerin ise bütçeden bu illere yapılan harcamayı karşılamaya yetmediği belirlendi. Verdiğinden çok alarak bütçe açığı yaratan 67 ilin sağladığı toplam gelir bir yılda 20 milyar 410,9 milyon, bu illere yapılan toplam harcama ise 40 milyar 398,8 milyon TL düzeyinde gerçekleşti. Söz konusu 67 il bütçe gelirlerinin yüzde 10.8’ini yaratırken, bu iller toplamda bütçe harcamalarından yüzde 19.9 pay aldı. Bu illere bir yılda bütçeden 19 milyar 987,9 milyon TL tutarında net aktarma yapıldı.
Bütçeye verdiğinden daha fazlasını alarak net anlamda bütçe açığına yol açan illerin başında, bir yılda bütçeden 1 milyar 519,9 milyon TL net aktarma yapılan Diyarbakır geldi. Bu ili 1 milyar 83.6 milyon TL ile Erzurum, 958,3 milyonla Van, 700,7 milyonla Elazığ, 630,7 milyonla Şanlıurfa, 604 milyonla Konya, 578,6 milyonla Malatya, 511,3 milyonla Sivas, 509,8 milyon TL ile Kahramanmaraş, 492.3 milyonla Trabzon ve 490.4 milyonla Mardin izledi. |
