Murat, beşinci sınıf öğrencisi. Hafta içi okulda, hafta sonu dershanede. Eğer Ortaöğretim Kurumları Sınavı (OKS) önümüzdeki yıldan itibaren kaldırılmıyor olsa, dershaneye birçok yaşıtı gibi yedinci sınıfta gidecek, sekizinci sınıfta da sınava girecekti. Ancak çocukları OKS stresinden kurtarmak için yerine getirilen Ortaöğretime Geçiş Sistemi (OGES), önceden birçok eğitimcinin de uyardığı gibi dershanelere yaradı.

Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik'in tanıtırken 'Dershane merkezli sistem değişecek' dediği ve bu yıl ilk kez 6 ve 7. sınıflarda uygulanacak sistem, ilk yılında dershane kayıtlarını artırdı. OKS'yerine şimdi de Seviye Belirleme Sınavı'na (SBS) hazırlık yüzünden kimi dershanenin kayıtları yüzde 40, kimininki yüzde 100 yükseldi. Üstelik bazı dershanelerde sınava hazırlık 4 ve 5. sınıflara kadar düştü.

Bu yıl son OKS
OKS, bu yıl son kez yapılıyor. 2009'tan itibaren öğrenciler SBS'lerin üç yıllık ortalaması, ilköğretim başarı puanı ve davranış puanı hesaplanarak liselere girecek. Yeni sistemin ilk SBS'lerine ise haziranda yaklaşık 2 milyon 6 ve 7. sınıf öğrencisi girecek. Açıklandığında pek çok tartışmayı beraberinde getiren sistemde, en merak edilen konu OGES'in dershanelere nasıl yansıyacağıydı. OGES'in ilk yılı, "Sistem dershaneye ilgiyi artırır ve sınava hazırlığı alt sınıflara düşürür" diyenleri haklı çıkardı.
Uğur Dershanesi Rehberlik Koordinatörü Turgay Polat, eskiden altıncı sınıfların bir kısmının okula katkı olsun diye dershaneye geldiğini ancak şimdi altıların dershane çocuğu olduğunu söylüyor. Öğrenci kayıtlarının arttığını da anlatan Polat şöyle konuşuyor:
"Şubelere göre artan kayıt oranları değişiyor. Kayıtları yüzde 100 artan şubelerimiz bile var. Sınav olduğu sürece öğrenci daha iyisini yapmak için bir şeye ihtiyaç duyacak. Bazı dershanelerde 4 ve 5. sınıflar için bile sınıflar açılıyor. Biz pedagojik açıdan buna karşıyız. Velilerden bize de talep geliyor. Bu gidişle sınava hazırlık ikinci sınıfa kadar düşer."

'Dersler SBS'ye uymuyor'
Turgay Polat, değişen müfredatla yaşanan karmaşaya ve okullarda yapılan sınavların SBS soru tipine uymadığına da dikkat çekiyor:
"Çocukların dörtte biri yeni sistemi tanımıyor. Okullar ve dershaneler yeni sisteme dönüşte zorlandı. Şu anda bazı dershanelerde uygulanan deneme SBS'lerin, yeni sistemle alakası yok. Okullardaki yapılandırmacı yaklaşıma göre eğitim düşük seviyede. Hâlâ klasik tarzda ders işleyen öğretmenler var. Böyle öğrenen çocuklar SBS'deki soru tiplerinde başarılı olamaz. Bunun bilincinde olan veliler çocuklarını dershaneye gönderiyor."
Ekol Dershanesi Eğitim Danışmanı Aytekin Güner de kayıtlarında artış olduğunu söylüyor:
"Eski sistemde herkes OKS'ye girmiyordu. Artık herkes SBS'ye başvuruyor. Bu artış dershanelere sirayet edecek. Velilerin de, okulların da sisteme hâkimiyeti yok. Birçok okul hâlâ liselere girişte kullanılacak 6, 7 ve 8. sınıf ortalamalarından oluşacak ilköğretim başarı puanında 4 ve 5. sınıf notlarının da hesaplanacığını zannediyor. Bu yüzden küçük sınıftan itibaren dershaneye veriyorlar. Biz bunu doğru bulmuyoruz."

Geçen yıl 6. sınıf yoktu
Sevinç Dershanesi'nden Mine Ömürsuyu da öğrenci kayıtlarının yüzde 40 oranında arttığını anlatarak "Bu sistemle 6. sınıf öğrencileri de sınava hazırlık programına dahil oldu. Geçen seneye kadar dershane olarak altıncı sınıf kaydı almıyorduk" diyor.
Özel Dershaneler Birliği (ÖZDEBİR) İkinci Başkanı Nazmi Arıkan Türkiye genelinde dershane kayıtlarında yüzde 20 artış olduğunu belirtirken, aslında çok da mutlu değil: "Gelecek sene kayıt oranı maalesef daha da artacak."

Veli: Yarışta geri kalamayız
Oğlu 7. sınıfta okuyan ve iki senedir dershaneye giden Selda Özaltay Seviye Belirleme Sınavı'nın ne olduğunun tam bilinmediğini belirterek "Bu bizim hiç istemediğimiz yarış. Çocuklarımıza yazık ediyoruz. Dershaneye yollamak istemiyorum ama sistem gereği. Sekizinci sınıfta yine gidecek, çark böyle dönüyor" diye yakınıyor.
Filiz Görcü'nün 8. sınıfta olan oğlu geçen sene dershaneye başlamıştı. Sistem değişince küçük oğlu şimdiden yani 6. sınıfta dershaneye kaydoldu. Görcü "Okullardaki sınavlarda klasik yöntem uygulanıyor. Eğitim okulda alınsın, gönlüm bundan yana, ama tam tersi oluyor. Dershaneler kurtarıcı. 30 kişiden 25 kişi dershaneye gidiyorsa çocuğum niye arkada kalsın diyorsunuz" diye ekliyor.
Bahar Baykan'ın 7. sınıftaki oğlu da iki yıldır dershanede: "O da biz de bunaldık ama ortam bunu gerektiriyor. Dershaneye göndermemezlik edemedim. Çünkü bu bir yarış. Kenarda kalmak istemiyorsunuz. Sınav yıllara yayılınca başta doğru gibi geldi ama hiç de değilmiş. Etrafımda beşinci, altıncı sınıfta özel ders almaya başlayan çocuklar var."