Akdeniz diyeti hayat kurtarıyor

Harvard Üniversite’sinden Prof. Dr. Dimitrous Trichopoulos uzun soluklu araştırmasından sonra Akdeniz diyetinin kanser riskini azalttığını açıkladı. Daha az hayvansal gıda daha çok sebze ve meyve içeren bu beslenme stilinin ömrü uzatıp, yaşam kalitesini arttırdığının altnın çiziyor.

Dünyanın en saygın üniversitelerinden Harvard Üniversitesi, geçtiğimiz hafta bir rapor yayımlamıştı. 26 bin Yunanlı üzerine 8 yıl boyunca devam eden araştırma sonuçları Akdeniz Diyeti’nin kanser riskini yüzde 22 azalttığı gösteriyordu. Araştırmaya göre, mandıra ve kırmızı et ürünlerini daha az, sebze ve meyveyi çok tüketen kişiler kanser riskinden uzaklaşıyor.

Tereyağı gibi hayvansal yağlar yerine halis zeytinyağı, kırmızı et yerine baklagiller yemek bile kanser riskini yüzde 12 aşağı çekiyordu. Araştırmayı Yunanistan’da gerçekleştiren Profesör Dimitrous Trichopoulos’u bulduk ve onunla Akdeniz Diyeti’ni konuştuk. Eşi Antonia ile 30 yıla yakın süredir bu çalışmaya devam eden Trichopulous, Akdeniz Diyeti’nin iyi uygulandığı durumlarda kalp hastalığı riskini azalttığı, ömrü uzattığı ve kanser riskini düşürdüğünü söylüyor.

Akdeniz Diyeti’ni diğer beslenme türlerinden ayıran nedir?

Birçok diyet toplam yağ tüketimi düşük beslenmeyi sağlıklı kabul eder. Aksine, geleneksel Akdeniz Diyet’i yüksek oranda yağ ihtiva eder. Alınacak toplam kalorinin yaklaşık %40’ı yağdan gelir fakat bu yağ büyük oranda doymuş özellik taşıyan zeytinyağıdır. Zeytinyağı Akdeniz Diyeti’nin merkezinde yer alır. Sadece kendi özellikleriyle değil sebze ve baklagillerin pişirime yağı olduğu için önemlidir.

Akdeniz diyeti az işlenmiş tahıllar açısından da zengindir. Hayvani proteinler, kırmızı et ve mandıra ürünleri yerine balıktan temin edilir fakat bu da etin tamamen yasak olduğu manasına gelmez. Mandıra ürünleri Akdeniz Diyeti’nde ölçülü olarak ve genellikle peynir ve yoğurt şeklinde tüketilir.

Araştırmalarınız ne kadardır devam ediyordu?

Akdeniz Diyeti 30 yıl gibi bir süredir Prof. Antonia Trichopoulos ve ekibinin yürüttüğü bir çalışma. Ben bu ekibe salgın hastalıklar dalında uzmanlığımla katkı sağlayan bir üyesiyim. Burada Akdeniz Diyeti’nin özünü ihtiva eden bir değer cetveli hazırladık ve bu diyetin koroner kalp hastalıklarına, kalp krizi geçirenlerin yaşam tarzlarına, kanser oluşumuna ve kiloyla olan bağı üzerindeki etkisini araştırdık. Yunanlılar arasında başlattığımız bu araştırmayı, değişik Avrupa ülkelerinde ve Avustralya’da da gerçekleştirdik.

Türk mutfağı hakkında bilgi sahibi misiniz?

Türk mutfağı Yunanistan’da çok beğenilen bir mutfaktır ve ülkelerimiz arasında birçok ortak lezzetin olduğunu biliyorum.

Sizin uyguladığınız bir diyet var mı? Bu diyetle kilo vermek mümkün mü?

Mümkün olduğu kadar Klasik Akdeniz Diyeti’ne sadık kalmaya çalışıyorum. Söylediğim gibi, Akdeniz Diyet’i yağ oranı olarak yüksek fakat bu doymuş zeytinyağı. Evet, insanlar harcadıkları kaloriden çok almadıkları sürece Akdeniz Diyet’i takip ederek kilo alıp verebilirler ve bu diyet iyi takip edildiğinde sağlıklı ve uzun bir ömür olarak size geri döner.

Akdeniz Diyeti hangi temel gıdalardan oluşur, faydaları nelerdir?

Çoğunlukla bitki orijinli yiyecekler, bunlar sebzeler, meyveler, az işlenmiş tahıllar ve baklagiller. Fakat, hatırlatmak gerekir ki Akdeniz Diyeti katı bir vejetaryen rejimi değildir. Düşük miktarda kırmızı et ve mandıra ürünleri tüketimini uygun görür ve balık tüketimini destekler. Farklı gruplar tarafından yapılan çalışmalar, bizim çalışmamız dâhil olmak üzere Akdeniz Diyeti’nin kalp krizi riskini azalttığını, kalp hastası olanların hayat kalitesini arttırdığını, her türlü kanser riskini azalttığını ve nihayetinde ömrü uzattığını gösteriyor.

Akdeniz Diyeti, hangi hastalıkların önünde bir engeldir?

Kalp hastalıklarının önünde bir engeldir. Gerek ilk enfarktüsü -damar tıkanıklığı- yaşanlarda gerekse tekrar eden kriz yaşayan hastalarda krizi engelleyici etkisi tespit edilmiştir. İspanyol bilim adamları yeni bir araştırmada Akdeniz Diyeti’nin diyabet hastalığı riskini düşürebileceğine dair bulgular sunuyor. Bu konuda daha çok araştırmaya ihtiyaç olduğunu düşünüyorum. Yine Akdeniz usulü beslenmenin Alzheimer riskini düşürdüğüne dair çok yeni çalışmalar olsa da bu konuda genel bir mutabakat henüz oluşmadı.

Trichopoulos’tan bir haftalık bir diyet

* Yetişkinler için, haftalık menü taze salatalar, pişirilmiş sebzeler, baklagiller, tahıllar -özellikle makarna olarak- ve meyveler tüketilmesi gereken gıdalardır.

* Yine balık haftada iki defa muhakkak tüketilmelidir.

* Kırmızı et bir ayda en fazla dört defa masada olabilir.

* Tahıl ürünleri yoğurt ve peynir tercihleriyle beraber daima ve ölçülü olarak masada bulunmalıdır.

* Egzersiz daima sağlıklı bir hayatın parçası ve klasik Akdeniz Diyeti’ni tamamlayıcısıdır.

* Günde 30 dakikalık hızlı bir yürüyüş veya bir dans etmek aynı derecede faydalı fiziksel aktivitelerdir.