Başbakan Erdoğan'ın önceki günkü açıklamalarından sonra 5 yabancı şirket, Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı'na müracaat etti. Gizlilik anlaşması gereği isimler sır gibi saklanırken Zaman, firmaların ilaç, teknoloji ve enerji sektörleriyle ilgilendiği bilgisine ulaştı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın önceki gün ekonomi kurmayları ile açıkladığı yeni teşvik paketi, gündemin ilk sırasına yerleşti. Manşetlerden duyurulan haber, uluslararası yatırımcıları da harekete geçirdi. Zaman'ın edindiği bilgiye göre dünyanın önde gelen beş firması, dün Başbakanlık'a bağlı Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı'nın kapısını çaldı. Başka ülkelerin firmalara caydırıcı tekliflerde bulunmaması için isimler anlaşma imzalanana kadar sır gibi saklanacak. Sahalarında en iyiler arasında yer alan grupların yenilenebilir enerji olarak nitelenen rüzgâr, güneş, su ve kömür gibi kaynakların yanı sıra tarım, teknoloji ve ilaç sektörleri hakkında sorular yönelttiği belirtiliyor. Yatırım Ajansı Başkanı Alpaslan Korkmaz şu ifadeleri kullanıyor: "Birçok sektörü kapsayan stratejik kümelenmeyi içeren akıllı bir teşvik hazırlandı. 2-3 hafta içinde de Anadolu'da büyük bir yatırımın duyurusunu yapacağız."
Yeni uygulamada en cazip teşvikler Doğu Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu'yu içine alan dördüncü bölgeye verilecek. Örneğin Malatya, Şanlıurfa ve Trabzon'a kurulacak tesis için Kurumlar Vergisi yüzde 20'den yüzde 2'ye çekiliyor. Sigorta primleri de 7 yıllığına Hazine tarafından karşılanıyor. Bedava arsa desteği, Gümrük Vergisi ile KDV istisnalarına ilave olarak kredi faizlerinin yüzde 5'ini devlet ödeyecek.
Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı Alpaslan Korkmaz, teşviklerin yeni yatırımları tetikleyeceği görüşünde. Türkiye tarihinde ilk defa sanayi analizi yapılarak bir paket hazırlandığına dikkat çeken Korkmaz, büyük projeler için belirlenen asgari tutarların eleştirilmesine bir anlam veremiyor. 12 sektöre 50 milyon lira ile 1 milyar TL arasında yatırım şartı getirilmişti. "Türkiye, İrlanda değil ki sadece iki sektöre destek verelim." diyen Korkmaz, günübirlik düşünmek yerine uzun vadeli değerlendirmelerin ekonomiye daha çok katkı sağlayacağını vurguluyor. Geçen yıl dünya genelindeki toplam yatırımların 1,8 trilyon dolar olduğuna işaret eden Korkmaz, 2009'da aynı rakamın 1 trilyon dolara kadar gerileyeceğini aktardı: "Buna rağmen Türkiye yeni teşvik paketi ile bu pastadan daha çok yatırım alabilir." 2,5 sene önce kurulan Yatırım Ajansı'nı Dünya Bankası 181 ajansla mukayese etti. Türkiye sıralamada 15. oldu. Korkmaz, "Hedefimiz dünyanın beşinci büyük ajansı olmak." diyor. Hükümetin hazırladığı yeni teşvik paketi, yatırım ve istihdam odaklı sektörlere destek sağlıyor. Bölgesel ve gelişmişliğe göre vergi indirimi, SSK priminin işveren hissesinin Hazine tarafından karşılanması, faiz desteği, yatırım yeri tahsisi, KDV istisnası ve Gümrük Vergisi muafiyeti sağlanıyor.
Bu arada IMF ile görüşmeler devam ederken, pazarlık masasına şimdi de teşvik paketi geldi. Fon'la yürütülen görüşmelere yatırım ve istihdama verilen destekler de eklendi. IMF ile program tartışmasının bütünlük içerisinde yürütüldüğünü aktaran Hazine yetkilileri teşvik paketinin malî etkilerinin de konuşulduğunu aktardı. Üst düzey bir yetkili, "Teşvik paketi, Fon ile daha önce de konuşulmuştu. Bunun büyük resmin içerisinde malî etkilerinin nereye oturacağını konuşuyoruz. Nasıl dengeleneceği, telafi edileceği görüşülüyor." dedi.
Teşvik paketi, büyük yatırımları olumlu etkiler
Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı, hükümetin ortaya koyduğu ekonomik önlem ve teşvik paketinin, ekonomiye olumlu katkı sağlayacağını söyledi. Sabancı, yaptığı yazılı açıklamada, paketin, istihdamı artırma, bölgesel farkları azaltma, teknoloji ve Ar-Ge içeriği yüksek büyük yatırımları teşvik edeceğini belirtti. Sabancı, paketteki işsizliğin azalmasına katkı sağlayacak tedbirlerin bir an evvel uygulamaya konulmasını istedi.
Trabzon'da revolver, Urfa'da bisiklete teşvik
Teşvik paketinin detayları netleşti. Aynı bölgede yer almasına rağmen her ilin destek alacağı sektörler farklı olacak. Örneğin 4. bölgede yer alan Trabzon'da ahşap mobilya imalatı, giyim eşyası imalatı, otel, soğuk hava deposu ile revolverler, tabancalar ve diğer silahlar gibi alanlar teşvikten yararlanırken aynı bölgede olan Hakkari'de deri giyim eşyası, plastik ve kauçuk ürünler ve metal eşya yatırımları teşvikten faydalanacak. Aynı bölgedeki Şanlıurfa ve Diyarbakır'da ise motosiklet ve bisiklet üretimi desteklenecek.
İnanılmaz bir paket
Başbakan Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan yeni teşvik paketi, patronları sevindirdi. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Tuğrul Kudatgobilik, Türkiye'nin Cumhuriyet tarihinin en büyük reformlarından birini hayata geçirerek, bir teşvik paketi ortaya çıkardığını söyledi. Kudatgobilik, "Türkiye inanılmaz bir teşvik paketi çıkardı. Bu paket Avrupa Birliği standartlarındadır. Fevkalade müspet karşıladık. Bakanlar Kurulu'muza teşekkür ediyorum." dedi. Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği Başkan Yardımcısı Engin Güner ise kararın Türkiye'de ilaç sektörünün önünü açacak bir gelişme olduğunu söyledi. Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı da paket ile işverene sağlanması öngörülen desteğin, işsizliğin azalmasına katkı sağlayacağını dile getirdi. ZAMAN
ERCAN BAYSAL - ANKARA |
