Hazar ile Kafkaslar'daki doğalgazı Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak olan Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nde imzalar dün Ankara'da atıldı. 21'inci yüzyılın projesi olarak nitelendirilen Avrupa'yı Rusya'ya bağımlılıktan kurtaracak olan projenin imza törenine tedarikçi ve transit geçişi sağlayan ülkelerin yanı sıra, tüketici ülkelerin temsilcileri de katıldı. Projeyle Türkiye'ye yaklaşık 5 milyar dolarlık yatırım yapılacak, 5 bin kişiye iş imkanı sağlanacak.

ERHAN SEVEN
Orta Asya ve Ortadoğu doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya ulaştıracak olan Nabucco Projesi'nde tarihi imzalar atıldı. Ankara Rixos Otel'de projeye katılan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının katılımıyla yapılan imza töreniyle birlikte projenin hukuki alpyapısı sağlanmış oldu. 2002 yılında fikri temelleri atılan Nabucco Projesi, dün imza töreniyle birlikte büyük bir mesafe kazandı.

ERDOĞAN: TARİHİ BİR AN

Törenin açılış konuşmasını yapan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, sadece enerji noktasında bakıldığında bile Türkiye'nin AB üyesi olmasının gerektiğinin net bir şekilde ortaya çıkacağını söyledi. İmza törenini 'tarihi bir an' olarak niteleyen Başbakan Erdoğan, Nabucco Projesi'nin 7 yıl önce Avusturya'nın şirketi ve BOTAŞ'ın işbirliğiyle başlatıldığını, Macaristan'ın, Romanya'nın, Bulgaristan'ın ilgili şirketlerinin katılımıyla projenin yeni bir ivme ve heyecan kazandığını söyledi. Erdoğan, "Bu tarihi anı simgeleyen törenle projede çok ciddi bir aşama kaydediliyor. Hep birlikte imzalarını atacağımız anlaşmayla birlikte Nabucco Projesi'ni fiiliyata geçiriyor ve projenin hukuki alt yapısını oluşturuyoruz. Ülkelerimiz için, dostluk ve barış için, gelecek nesillerin refahı için bugün burada çok önemli bir adım atıyoruz" dedi.

Başbakan Erdoğan, Orta Doğu ve Hazar Havzası olmak üzere dünyanın ispatlanmış doğalgaz rezervlerinin yaklaşık üçte ikisinin bu bölgelerde bulunduğunu, Türkiye'nin de bu bölgenin komşusu olduğuna dikkat çekerek 'Ülkemiz, kaynak ülkelerle tüketici pazarları arasında tabii bir köprü, bir geçiş noktası konumunda bulunuyor. Son dönemde Orta Doğu ve Hazar enerji kaynaklarının dünya pazarlarına ulaştırılması noktasında büyük projeleri tamamladık. Kerkük-Yumurtalık ile Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hatlarını uygulamaya koyduk. Rus doğalgazı taşıyan batı hattı İran-Türkiye, Mavi Akım, Bakü-Tiflis-Erzurum doğalgaz boru hatları ile Türkiye-Yunanistan Doğalgaz Enterkonnektörü projeleri de yine Türkiye'nin önemini sadece bölgesel bazda değil, küresel ölçekte de teyit eden projeler oldu” dedi.

RÜYA DEĞİL GERÇEK

Nabucco projesinin sadece birkaç ülkenin katılımıyla gerçekleşecek bir enerji projesi olarak görmemek gerektiğine işaret eden Başbakan Erdoğan, "Bazı çevreler Nabucco Projesi'ni bir rüya olarak adlandırmaya devam ediyorlar. Ancak unutmayalım ki zamanında Bakü-Tiflis-Ceyhan Projesi de rüya olarak yorumlanmıştı. Oysa bugün bu boru hattı başarıyla işlemekle kalmıyor, hattın kapasitesinin artırılmasına yönelik çalışmalar da başlatılmış bulunuyor."

RUS GAZI DA GEÇECEK

Erdoğan, "Şartlar elverdiğinde İran gazının da Nabucco Boru Hattı üzerinden Avrupa'ya ihraç edilmesini arzu ediyoruz. Aynı şekilde Rus gazının da bir gün Nabucco vasıtasıyla Avrupa piyasalarına sunulmasının mümkün olacağına inanıyoruz" dedi.

Enerji Bakanı Taner Yıldız da "Nabucco, AB ile aramızda yalnızca bir enerji köprüsü, bir boru hattı olmadığını gösterdi. Türkiye ve AB arasındaki stratejik ortaklığın altını kalın çizgilerle çizdi, beraber iş yapılabileceğinin somut bir göstergesi oldu" diye konuştu.

AB ile Türkiye arasında yeni bir dönem başlatacak

Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Nabucco projesinin hayata geçirilmesi için Türkiye'yle birlikte mücadele ettiklerini belirterek, “Bu anlaşma, AB ve Türkiye arasında yeni bir ilişki dönemine kapı açacaktır ve hatta bunun da ötesine geçecektir” dedi. Barroso, enerjinin Avrupa ile Türkiye, Hazar ve Orta Asya ülkeleri arasında yeni bağlar kurabileceğini söyledi. Nabucco Genel Müdürü Reinhard Mitschek de anlaşmanın 50 yıllık süreyi kapsadığını belirterek, '50 yıllık süre, istikrar ve öngörülebilirlik sağlıyor. Bence bölgede arama faaliyetlerinde patlama yaşanacak' dedi.

İlk gaz 2014'te pompalanacak

Adını, İtalyan besteci Verdi'nin Nabucco Operasından alan Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesinin hayata geçirilmesi yönünde dün önemli bir adım atıldı. Avrupa doğal gaz açığının bir miktarının Türkiye üzerinden geçecek boru hatları yoluyla karşılanması amacıyla yürütülen proje, Bulgaristan üzerinden Romanya ve Macaristan'ı izleyerek Avusturya'ya ulaşacak. İnşasına 2011 yılında başlanması öngörülen projeden ilk gaz 2014'te pompalanacak. Başlangıçta gaz akış kapasitesi 10 milyar metreküple olacak, 31 milyar metreküpe kadar çıkacak. Bu arada Türkiye, 3 bin 300 kilometrelik projenin 2 bin kilometresinin Türkiye'den geçecek olması nedeniyle projede daha etkili olmayı talep ediyor ve Avusturya ile birlikte eş operasyon merkezi olmayı planlıyor.

AB ülkeleriyle ilişki için fırsat olarak görüyoruz

Irak Başbakanı Nuri El Maliki, Nabucco doğalgaz boru hattının bölge ülkeleri birbirine bağladığını söyledi. Irak'ın güçlü bir şekilde işbirliğini desteklediğini kaydeden Maliki, Avrupa Birliği ülkeleriyle ilişkilerin geliştirilmesi için projeyi fırsat olarak gördüklerine işaret etti. Maliki, Nabucco projesi için güçlü bir şekilde işbirliğini destekleyeceklerine dikkat çekerek, “Nabucco doğalgaz boru hattı bölge ülkelerini birbirine bağlıyor” dedi.

ABD: Türkiye'yi Avrupa Birliği'ne yaklaştıracak

ABD Avrasya Enerji Özel Temsilcisi Büyükelçi Richard Morninsgsatr, Nabucco'nun Doğu-Batı enerji koridorunu genişletme projesi olduğunu söyledi. İmza Töreni'nde konuşan Richard Morninsgsatr, “Proje, Türkiye'yi Avrupa Birliği'ne yaklaştıran projedir” dedi. ABD Dışişleri de yayınladığı açıklama ile anlaşmayı 'kilometre taşı' olarak nitelendirerek kutladı. Mısır Petrol Bakanı Amin Fahmy da enerji üreten, taşıyan, tüketen ve finansman desteği veren ülkelerin Ankara'da bir araya geldiğini belirterek, “Mısır projeye gaz vermeye hazır.” şeklinde konuştu. Suriye Petrol Bakanı Sufian Al Allao projede ise Suriye'yi geçiş noktasına çevirmek istediklerini dile getirdi.

Bu boru hattıyla sağduyu galip geldi

Gürcistan Cumhurbaşkanı Mihail Saakaşvili, Nabucco'nun sadece bir enerji projesi olmakla kalmayıp aynı zamanda işbirliğini geliştirmeye yönelik bir anlaşma olduğunu söyleyerek, Türkiye'ye çabaları için teşekkür etti. “Bugün bu boru hattıyla sağduyu galip gelmiştir” diyen Saakaşvili, “Nabucco projesiyle tarihi İpek Yolu yeniden hayata geçirilmiştir ve İpek Yolu gibi bu projenin de belirleyici rol oynayacağına eminim” diye konuştu. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso'nun çabaları olmaksızın bu projenin hayata geçemeyeceğini de belirten Saakaşvili, “Bu proje başta herkese bir rüya gibi görünüyordu” dedi.

Çok önemli ve öncü bir model

Bulgaristan Başbakanı Sergei Stanishev imzaladıkları hükümetlerarası anlaşmanın proje açısından önemli bir kilometre taşı olduğunu kaydetti. Projeyi, 'önemli ve öncü bir model' olarak nitelendiren Stanishev, kamu ve özel sektör iş birliğinin bu kadar büyük ölçekte bu projede gerçekleştiğini belirtti. Nabucco Projesi'ne şüphe ile yaklaşan kişilerin olduğuna dikkati çeken Bulgaristan başbakanı Stanishev, zamanında Bakü-Tiflis-Ceyhan Boru Hattı Projesi için de benzer şüphelerin bulunduğunu hatırlattı ve imzaladıkları anlaşmanın projenin başarılacağının önemli bir göstergesi olduğunu söyledi.

Meydan okuma değil işbirliği projesi

Avusturya Başbakanı Werner Faymann Avusturya olarak bu projeyi bütünüyle desteklediklerini, ayrıca büyük bir gurur duyduklarını söyledi. Faymann, Nabucco Projesi'nin enerji sağlayan ve enerji tüketen ülkeler arasındaki işbirliği açısından önemli olduğunu belirterek, Nabucco Projesi'nin bir yüzleşme ya da meydan okuma değil, bir işbirliği projesi olduğunu vurguladı. Avusturya'nın bu projeyle çok yakından ilgilendiğini belirten Faymann, Doğal gazın Avrupa'da depolanıp bölgedeki ülkelere dağıtılması için modern bir depolama merkezi kurmak istediklerini belirtti. Faymann, böylece doğal gazın dağıtımını da sağlayabileceklerini bildirdi.

Törenden notlar

Çok sayıda yerli ve yabancı gazetecinin takip ettiği zirve için 100'ü yabancı yaklaşık 330 basın mensubu akredite oldu. Toplantının düzenlendiği Rixos Oteli çevresinde ve içinde yoğun güvenlik önlemleri alındığı gözlendi. Basın mensupları güvenlik kontrolünden geçirilerek içeri alındı.