NASA’lı bilim insanlarının 2010 yılında yaptığı ve dünya çapında çok büyük yankı uyandıran keşfin ‘hatalı’ olduğu ortaya çıktı.

         NASA, ABD’deki bir gölde, dünyadaki tüm canlılardan farklı bir DNA yapısına sahip olarak, arsenik sayesinde hayatta kalan bir bakteri keşfedildiğini açıklamıştı.Arizona State Üniversitesi’nden Dr. Felise Wolfe Simon’un başında olduğu araştırma ekibi, Aralık 2010’da yaptığı açıklamada, biyo-moleküler yapısı var olan tüm bakterilerden farklı olan, GFAJ-1 adında yeni bir yaşam türü keşfettiklerini duyurmuştu.

       DNA yapısında hiçbir canlıda bulunmamasına rağmen arsenik bulunduran ve bu elementin varlığında hayatta kalabilen GAFJ-1’in, aynı zamanda birçok canlının yaşamı için gerekli olan fosfordan bağımsız yaşayabildiği öne sürülmüştü. Orijinal makalenin Science dergisinde yayımlandığı dönemde, araştırma ekibinin başındaki Simon NASA’da astrobiyoloji programında yer alıyordu.

         Simon ve ekibinin Dünya’da “uzaylı bir yaşam formuna” benzeyen bir bakterinin yaşadığına dair yaptığı açıklama, bilim dünyasında büyük heyecan uyandırmıştı. Ancak bu keşif bir yıl sonra eleştirilere maruz kalırken, en son olarak yayımlanan iki akademik makale bu keşfi tamamen çürüteceğe benziyor.ABD’nin saygın bilim yayımlarından US Journal Science’da yayımlanan bir makalede, “Orijinal raporun aksine, GFAJ-1 adı verilen bakterinin hayatta kalabilmek için fosforun yerini arsenikle dolduramadığı anlaşılmıştır” ifadesi kullanıldı.

BAĞIMSIZ ARAŞTIRMALAR FARKLI SONUÇLAR ALDI

        GFAJ-1 bakterisi, California eyaletindeki Mono Gölü’nde tespit edilmişti. Bakterinin, DNA ve hücre yapısında fosfor yerine arsenik kullanarak daha önce hiç tanımlanmamış bir biyo-moleküler yapıya sahip olduğu ve hayatta kalabildiği açıklanmıştı.Biyologlar, karbon, hidrojen, nitrojen, oksijen, fosfor ve sülfür elementlerini, yaşamın oluşabilmesini sağlayan altı temel girdi olarak kabul ediyor. Periyodik cetvelde fosforun altında bulunan ve atom büyüklüğü de fosfora benzeyen arsenik, canlı organizmalara çok ehirli bir element olarak biliniyor.

        Simon ve ekibinin yağptığı keşfin doğrulanması için, iki farklı ekip GFAJ-1 üzerinde incelemelerde bulundu. Araştırmalar sonucunda, GFAJ-1’in hayatta kalabilmek için iddia edildiği gibi fosforu arsenikle takviye edemediği anlaşıldı.NASA, kendisine has bir ekosistemi bulunan ve denizlerdekinin üç katı oranında tuz bulunduran gölde yaptığı analizlerde, arsenikte dahil olmak üzere birçok elementin yüksek seviyelerde bulunduğunu ortaya çıkarmıştı. Gölün sunduğu yaşam şartları, yaşamın oluşması için çok zor bir ortam sunduğu gibi, Mars’a benzetilmişti.

FOSFOR BULUNDUĞUNU KABUL ETTİLER

        Simon ve meslektaşları, Aralık 2010’da yaptıkları açıklamanın sonrasında gelen günlerde, elde ettikleri numunelerde çok düşük seviyelerde fosfor da bulunduğunu kabul etti. Ancak bu kadar düşük seviyedeki fosforun GFAJ-1’in hayatta kalmasına herhangi bir yardımda bulunmadığı kararına vardılar.

         US Journal Science dergisinin yanı sıra, keşfe ait orijinl makalenin yayımlandığı Science dergisi de, GFAJ-1’in fosfor olmadan yaşayabileceği açıklamasının kusurlu olduğunu belirtti. Dün dergiden yapılan açıklamada, “Bugün ortaya çıkan gerçek, Simon’un GFAJ-1 numunesinde, bakterinin gelişmediğine işaret edecek kadar fosfor bulunduğu” denildi.

        Science dergisinde yer alan iki ayrı makaleden biri, Princeton Üniversitesi’nden Marshall Louis Reaves, British Columbia Üniversitesi’nden Rosemary Redfield ve Howard Hughes Medikal Enstitüsü’nden Leonid Kruglyak tarafından hazırlandı.Üç bilim insanı, analizlerinde GFAJ-1’in DNA yapısı sayesinde fosforun yerine arsenik kullanmadığını ancak, “bazen arseniği fosforun yerine geçen çok küçük moleküllere indirgeyebildiğini” ortaya çıkardı. Makalenin yazarlarından Kanadalı biyolog Redfield, şu açıklamada bulundu:

     “Bu keşfi NASA’nın ‘uzayda yaşam mı var!’ gündemine göre mi açıkladılar emin değilim. Aksi takdirde pek başarılı olmayan bilim insanları olduklarını düşünülebilirim” dedi.

“FOSFORA BAĞIMLI”

        Science’da yayımlandan diğer makale, Mikrobiloji Enstitüsü’nden Tobias Erb ve ETH Zurich Bilim Enstitüsü’ndeki meslektaşları tarafından hazırlandı. Makalede, GFAJ-1’in çok yüksek oranda arsenik bulunduran bir ortamda yaşayabildiği ancak yine de fosofra bağımlı olduğu belirtildi.

        Science makalelerinde, GFAJ-1’in arsenikle hayatta kalan yeni bir yaşam türü değil, olağandışı şartlarda hayatta kalabilen bir canlı olduğu belirtildi. Dergi, yeni makalelere yer verirken, 2010’da yayımlanan orijinal makaleyi tekrar yayımlamadı ancak “keşif hakkında yeni bilgiler sunmaktan dolayı memnunuz” dednildi. Simon ve ekibinde yer alan iki araştırmacı konu hakkında herhangi bir yorumda bulunmadı.