Bütçenin 6.3 milyar lira açık verdiğini söyleyen Maliye Bakanı Şimşek, “Performansta ciddi bozulma var. Asgari ücretten gösterilen maaşları mercek altına alacağız” dedi
2011’in ilk yarısında 3.1 milyar lira fazla veren bütçe, 2012’nin ilk yarısında ise 6.3 milyar lira açık verdi. 2012’nin ilk 6 ayında bütçe gelirleri yüzde 7.1 azalırken giderler yüzde 31 arttı. 6 aylık periyot içinde bütçe gelirleri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7.1 azalarak 24.8 milyar lira, bütçe giderleri ise yüzde 31 artarak, 31.1 milyar lira oldu.
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Haziran 2012 bütçe gerçekleşmeleri raporunu açıkladı. Geçen yılın ilk 6 ayına göre performansta ciddi bir bozulma olduğunu belirten Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ortaya çıkan tablo için, “Ekonominin ne kadar yavaşladığını, özellikle özel tüketimin ne kadar yavaşladığını ortaya koymaktadır” dedi. Bütçede artan açıktan memur zamlarıyla artan personel giderlerini ve sosyal güvenlik açığını sorumlu tutan Şimşek, özel sektörde çalışanların yarısının asgari ücretli gösterildiğini belirterek, “Bu alan üzerine yoğunlaşacağız” dedi. “Bu yılın ilk yarısındaki resim bizim çok arzuladığımız bir resim değil” diyen Şimşek, 2013 bütçesinde ilave mali tedbir alınabileceğini söyledi.
‘Bütçe açığı çok büyük rakam’
Bu yılın ilk yarısındaki bütçe açığının 2012 yılı için öngördükleri 21.1 milyar liralık bütçe açığının yüzde 31.8’ine denk geldiğini ifade eden Şimşek, “Yani bu yılın ilk yarısındaki bütçe açığı, bu sene için hedeflediğimiz bütçe açığının yaklaşık 3’te 1’i civarında. 6.3 milyar liralık bütçe açığı çok büyük bir rakam” dedi. Faiz dışı fazlanın ise düşük gerçekleştiğini kaydeden Şimşek, 2011’in ilk yarısında 25.3 milyar lira faiz dışı fazla verilirken bu yılın ilk yarısında fazlanın 19.6 milyar lira olduğunu belirtti. Şimşek, 2011’e göre bütçe performansında 9.6 milyar liralık bir düşüş söz konusu olduğunu söyledi.
6111 sayılı yasanın uygulamaya konulması nedeniyle geçen senenin haziran ayına denk gelen dönemde 8 milyar liralık bir ilave kaynak sağlandığını hatırlatan Şimşek, bu sene yapılandırmadan gelen gelirin 3.5 milyar lira olduğunu söyledi.
Vergi gelirleri düştü
2012 Haziran’da vergi gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10 azalarak 20.3 milyar lira oldu. Faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 32 artarak 29.2 milyar liraya çıktı. Bütçe giderleri geçen seneye göre 36 milyar lira artarak 350 milyar liraya çıktı. Faiz harcamaları da 42 milyar liradan 50 milyar liraya çıktı. 2011 Haziranındaki 22 milyar liralık vergi geliri, 2012 Haziran’da 20 milyar liraya düştü. Yılın ilk 6 ayındaki vergi geliri ise geçen yılın aynı dönemine göre 24 milyar lira artarak 277 milyar liraya çıktı.
‘Sorumlu memur maaşları’
Bütçedeki olumsuz görüntüde personel giderlerindeki artışın öne çıktığını kaydeden Şimşek, bütçede bu etkiyle yaklaşık yüzde 2.7’lik ilave artışın söz konusu olduğunu bildirdi. İkinci önemli faktörün de sosyal güvenlik açığı olduğunu belirten Şimşek, 2011’in ilk yarısında sosyal güvenlik sistemine 27 milyar lira, bu sene 34.4 milyar lira aktarıldığını söyledi. Şimşek, TCDD’nin yatırımları için Hazine’ye 1.9 milyar liralık ilave transfer, zorlu kış koşulları nedeniyle afet ve acil yardım ödeneğindeki bir defalık geçici artışın da bütçede bozulmaya neden olduğunu kaydetti.
Kamuya sert uyarı
2011’deki hızlı büyüme ile bir kerelik faktörler nedeniyle ilave gelirlerin elde edildiğini, bu sene böyle bir durumun olmadığını belirten Şimşek, “Tekrar uyarıyorum. ‘Biz önden gidelim, bütçe sonradan gelir, bize kaynak verirler’ yaklaşımına bu sene kesinlikle müsamaha etmeyeceğiz. Altyapı yatırımlarında bazı hususlar çalışılabilir ama bunun dışında Türkiye’nin üretken kapasitesini artırmayan cari harcamalara ilave kaynak sağlamayacağız” dedi.
‘Büyüme hedefi yakalanabilir’
Şimşek, kamu brüt borç stokunun milli gelire oranının da yüzde 39.4 ile kriz öncesi seviyenin altına düştüğünü söyledi. Net borç stokunun da geçen yıl sonu itibariyle yüzde 22 olduğunu hatırlatan Şimşek, ciddi bir iyileşmenin söz konusu olduğunu kaydetti. 2011’in ilk yarısında büyümeyi 5.2 puan aşağı çeken net ihracatın, bu yılın ilk çeyreğinde 4.5 puan arttığını anlatan Şimşek, 2011 Ekim’de 78.3 milyar dolar ile tavan yapan 12 aylık kümülatif açığın, mayısta 66.9 milyar dolara gerilediğini anımsattı. Şimşek, enerji fiyatlarındaki düşük seyrin devamı halinde cari açıktaki iyileşmenin daha güçlü devam edebileceğini, hedefin altında bile kalabileceğini kaydetti. İç talebin yeniden canlanmasıyla yıl sonu hedefini yakalayacaklarını hâlâ düşündüklerini ifade eden Şimşek, “Eğer dışarıdan bir şok olmazsa yüzde 4’lük büyüme hâlâ yakalanabilir” dedi.
FUTBOLCU VERGİLERİ DE ELE ALINACAK
Mehmet Şimşek, Türkiye’de özellikle özel sektörde çalışanların neredeyse yüzde 45-50’sinin asgari ücret üzerinden gösterildiğini belirterek, “Kayıt içinde görünüp de ciddi şekilde başka türlü uygulamalar var. Onun için biz çalışmalarımızı bu alana da yoğunlaştıracağız” dedi.Şimşek, “Futbolcuların ödediği vergiler konusu, yeni gelir vergisi kanunu taslağı Bakanlar Kurulu’nda tartışılırken ele alınacak. Şahsi görüşüm, kamu vicdanını yaralayan bir durum sözkonusu ise bunun düzeltilmesinin taraftarı olacağım” dedi.
|