Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) Ekonomi Direktörü Prof. Dr. Erdal Tanas Karagöl, Türkiye'de devlet eliyle kurulacak bir kredi derecelendirme kuruluşunun sadece yüksek maliyet getireceğini, uluslararası piyasalarda karşılık bulamayacağını söyledi.
Karagöl, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarının her ne kadar öngörülerinde hatalar yapsa da meşruiyetlerini hala koruduklarını ve korumaya da devam edeceklerini söyledi.Kredi derecelendirmenin sadece ekonomik verileri değil, ülkenin politik yapısını, geçmiş siyasi-ekonomik durumunu ve uzmanların geleceğe yönelik beklentilerini de incelediğini kaydeden Karagöl, ''Piyasada kredi derecelendirme notunun yerini tutabilecek bir enstrüman mevcut olmadığı için bu kuruluşlar meşruiyetini korumaya devam edecek'' dedi.Karagöl, İstanbul Finans Merkezi Projesi'nin de Türkiye'nin ve Türkiye'deki şirketlerin uluslararası sermayeye olan entegrasyonunu artıracağını söyledi.
Bu entegrasyonun hem ülkenin hem de ülkedeki şirketlerin kredi derecelendirme kuruluşlarına ve onların verdiği nota olan bağımlılığını artıracağına işaret eden Karagöl, ''Bu nedenle şirketlerin derecelendirmesi zorunlu hale gelmeli ve şeffaflıkları artırılmalı. Piyasaların geleceği için kredi derecelendirme bir zorunluluk olmaya devam edecek ve önemini artırarak koruyacaktır'' diye konuştu.
Uluslararası kabul için 2 şart var Karagöl, kredi derecelendirme kuruluşunun uluslararası kabul görmesi için iki hususun ön plana çıktığını söyledi. Bunlardan ilkinin kredi derecelendirme kuruluşunun notuna ihtiyacı olanların yatırımcılar olduğunu kaydeden Karagöl, yatırımcıların paralarını güvenilir yatırımlara aktarmak istediklerini, kredi derecelendirme kuruluşlarının da bu noktada yatırımcılara yol gösterme rolü üstlendiğini ifade etti.
Karagöl, kredi derecelendirme kuruluşunun yaptığı öngörülerin gerçekleşmesinin, kuruluşun itibarını artırarak uluslararası yatırımcılar tarafından kabul görür hale getirdiğini vurgulayarak, ''Kredi derecelendirme kuruluşları piyasa aktörlerine öngörülerini satıyorlar. Öngörüsü iyi olan kredi derecelendirme kuruluşu piyasada daha çok kabul görüyor'' dedi.İkinci unsurun uluslararası piyasalardaki düzenleyici otoritelerin, fon ihraç edenleri zorunlu tuttuğu düzenlemeler olduğunu belirten Karagöl, örneğin Amerika'daki bir emeklilik fonunun herhangi bir ülkede yatırım yapabilmek için o ülkenin A, B ya da C kuruluşundan ''XXX'' seviyesinde kredi notu olması gerektiğini dile getirdi.Karagöl, borsaya girebilmek için de yine düzenleyici otoritelerin zorunlu koştuğu bir kredi derecelendirme kuruluşundan şirketin ''XXX'' notunu alması gerektiğini vurguladı.
Süreç ekonomik güçle orantılıSETA Direktörü Karagöl, kredi derecelendirme kuruluşu ile ekonomik güç arasındaki bağa da dikkati çekerek, ''Türkiye'de ya da başka ülkede kurulan bir kredi derecelendirme kuruluşunun ülke derecelendirmesi yapabilme sürecinin uzunluğu, ülkenin ekonomik gücü ile doğru orantılıdır'' değerlendirmesinde bulundu.Çin'in yatırım için kendi kredi derecelendirme kuruluşundan not almayı zorunlu tuttuğunu anımsatan Karagöl, bu sayede uzun bir sürece gerek duyulmadan kredi derecelendirme kuruluşunun tanınır hale gelebildiğini ifade etti.
Karagöl, buna rağmen Çin'de 1994 yılında kurulan ''Dagong'' şirketinin 10 yıldan uzun bir süreden sonra ancak 2008 küresel krizinden sonra gündeme geldiğinin de altını çizdi.SPK, BDDK destek verirse güçlenir
Kredi derecelendirme sektörünün yapısı gereği özel sektörün elinde ve bağımsız olduğu sürece kabul göreceğinin altını çizen Karagöl, ''Devlet eliyle kurulan bir kredi derecelendirme kuruluşunun geçerliliği için söz konusu ülkenin uluslararası piyasalara para arz eden bir güçte olması gerekir. Bu nedenle Türkiye'de devlet eliyle kurulacak bir kredi derecelendirme kuruluşu sadece yüksek maliyet getirecek, uluslararası piyasada bir karşılık bulamayacaktır'' diye konuştu.Karagöl, Türkiye'de yerli özel sermayenin kuracağı bir kredi derecelendirme kuruluşunun güçlendirilmesinin Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) gibi yetkili kuruluşların düzenlemeleri ile gerçekleşebileceğini vurguladı.Halihazırda Türkiye'de SPK'dan onaylı yerli kredi derecelendirme kuruluşlarının faaliyet gösterdiğini de belirten Karagöl, Türkiye'de kredi derecelendirme şirketleri için bir zorunluluk olmadığından, şirketlerin derecelendirme notu almanın maliyetine katlanmak istemediğine dikkati çekti.Karagöl, bu zorunluluk olmadığı sürece yerli sermaye ile kurulan kredi derecelendirme şirketlerinin piyasada tutunamayacağını dile getirdi.
Türkiye için 10-15 yıl gerekliKredi derecelendirme notu verebilmek için sadece derecelendirilen ülkenin değil, diğer tahvil ihraç eden ülkelerin de notunun bilinmesi gerektiğine işaret eden Karagöl, ''Ülke derecelendirmesi yapmaya başlayan bir şirketin uluslararası piyasada kabul görmesi en az 15 yıl gibi bir süreç alacaktır.
Bunun yanı sıra makroekonomik verilerin de güçlenerek istikrarını koruması ve yurt içi tasarrufların arttırılması gerekiyor. Türkiye gibi tasarruf oranı düşük bir ülkenin kredi derecelendirme kuruluşunun ülke kredi derecelendirmesi yapabilmesi için de 10-15 yıllık bir süreç gerekli'' ifadelerini kullandı.
Dünyadaki Kredi Derecelendirme Kuruluşları Kredi Derecelendirme Kuruluşu Ülke A. M. Best (ABD) Baycrop Advantage (Avustralya) Bulgarian Credit Rating Agency (Bulgaristan, AB) Capital Intelligence (Kıbrıs Rum Kesimi),(Avrupa) Capital Standards Rating (Kuveyt) Central Avrupaan Ratings Agency (CARE) (Hindistan),(Avrupa) Credo line (Ukrayna) CreditSiren (AB) Credit Rating Information and Services Limited (CRISL) (Bangladeş), (Asya) CRISIL ,Ltd (Hindistan),(Asya) Dagong Global Credit Rating Co.Ltd (Çin Halk Cumhuriyeti),(Asya) Dominion Bond Rating Service (Kanada), (Kuzey Amerika) Duporti (İngiltere) Egan-Jones Rating Company (ABD), (Kuzey Amerika) First Afghan Credit Risk Ratings (Afganistan) FACRR First Report (İngiltere) Fitch Ratings (ABD/İngiltere) Global Credit Ratings Co. (Afrika), HR Ratings de Mexico S.A de C.V (Meksika),(Latin Amerika) ICRA Limited (Hindistan) SME Rating Agency of Hindistan Limited (SMERA) (Asya) Japonya Credit Rating Agency, LTD. (Japonya),(Asya) Kroll Bond Rating Agency (ABD) Moody;s Investors Service (ABD) Muros Ratings (Rusya) Rapid Ratings International (ABD), (Okyanusya) Rating and investment information (Japonya),(Asya) Standard & Poor;s (ABD) İngiltere Credit Info (İngiltere) Weiss Ratings (ABD) Onicra Credit Rating Agency of Hindistan Ltd. (Hindistan),(Asya) International Islamic Rating Agency, B.S.C.(IIRA) (Asya) Agusto & Co (Afrika) Veda Advantage (Okyanusya) LACE Financial (Kuzey Amerika) TheStreet.com Ratings, Inc. (Kuzey Amerika) Veribanc, Inc. (Kuzey Amerika) Caribbean Information & Credit Rating Services Ltd. ( CariCRIS) (Kuzey Amerika) Ahbor Rating (Asya) Chengxin International Credit Rating Co. Ltd. (Asya) China Lianhe Credit Rating, Co. Ltd. (Asya) China Financial Ratings Services_Xinhua Finance (Asya) Credit Analysis & Research Ltd (CARE) (Asya) Credit Rating Agency of Bangladesh, Ltd.(CRAB) (Asya) Investment Information and Credit Rating Agency (ICRA) (Asya) JCR_VIS Credit Rating Co. Ltd. (Asya) Korea Investors Service, Inc .(KIS) (Asya) Korea Ratings Corporation (Asya) Malaysian Rating Corporation Berhad (Asya) National Information & Credit Evaluation, Inc.(NICE) (Asya) Pakistan Credit Rating Agency,Ltd.(PACRA) (Asya) Philippine Rating Services, Corp.(PhilRatings) (Asya) P.T.PEFINDO Credit Rating Indonesia (Asya) RAM Ratings (Lanka) Limited (Asya) Seoul Credit Rating & Information, Inc (Asya) Shanghai Credit Information Services Co. Ltd (Asya) Taiwan Ratings, Corp.(TCR) (Asya) Thai Rating and Information Services Co.,Ltd.(TRIS) (Asya) Türk Kredi Rating (TCRating) (Asya) Pacific Credit Rating (Latin Amerika) Apoyo & Asociados Internacionales S.A.C (Latin Amerika) Bank Watch Ratings S.A (Latin Amerika) BRC Investor Services S.A. (Latin Amerika) Calificadora de Riesgo, PCA (Latin Amerika) Clasificadora de Riesgo Humphreys. Ltd. (Latin Amerika) Class y Asociados S.A.Clasificadora de Riesgo (Latin Amerika) Duff & Phelps de Colombia,S.A.,S.C.V (Latin Amerika) Ecuability,SA (Latin Amerika) Equilibrium Clasificadora de Riesgo (Latin Amerika) Feller Rate Clasificadora de Riesgo (Latin Amerika) Sociedad Calificadora de Riesgo Centroamericana, S.A. (SCRiesgo) (Latin Amerika) Companhia Portuguesa de Rating, SA (CPR) (Avrupa) Avrupaan Rating Agency (ERA) (Avrupa) Interfax Rating Agency (IRA) (Avrupa) Rus Rating (Avrupa) Slovak Rating Agency , a.s.(SRA) (Avrupa) Credit-Rating, Ltd. (Avrupa) TCR Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme A.Ş (Türkiye) Saha Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş (Türkiye) Kobirate Uluslararası Kredi Derecelendirme ve Kurumsal Yönetim Hizmetleri A.Ş (Türkiye) TURKRATING İstanbul Uluslararası Derecelendirme Hizmetleri A.Ş (Türkiye)
|