DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) ve UNICEF bebeklerin yaşamının ilk 4 ayında, hatta mümkünse 6 ayında , su dahi almaksızın anne sütü ile beslenmesini önermektedir. Bebeğin tüm biyolojik gereksinimleri için en iyi ve eksiksiz besin ANNE SÜTÜDÜR. Bebeğin sağlıklı gelişmesini, büyümesini ve hastalıklardan korunmasını sağlar.
Hastanede, bebekler genellikle 4 saatte bir emzirilir. Hastaneden çıktıktan sonra bebeğinizi ilk 1 ay süresince her ağladığında emzirmelisiniz. İlk haftalarda bebeğinizi iki-üç saatte bir, hatta geceleri bile emzirmeniz gerekebilir.
Genellikle doğduktan 4-6 hafta sonra bebekler 3-4 saatte bir emzirilir. Daha sonraları ise günde 5 kez emzirme yeterli olacaktır.
Anne sütü yeterli değilse veya yoksa bebeği doktorunun önereceği ve anne sütüne yakın özellikler taşıyan bir formül mama ile beslemek gereklidir. Bu mamaların kutularının üzerinde bebeğin kilo ve yaşına göre verilmesi gereken ölçek sayısı, su miktarı ve öğün sayısı ayrıntılı olarak gösterilmiştir. Fakat yine de doktorunuzun önerilerini daima göz önünde bulundurmalısınız. Ayni ayda olsalar da bebekler arasında gereksinim farklılıkları olabilir. Sulandırma yüzdesini değiştirmeden toplam miktarları kendiniz de ayarlayabilirsiniz.
4-6 ay arası, bebeklerin ek besinlere alıştırıldığı süredir. 4. aydan sonra ek besinlere yoğurt, meyve ve sebze pürelerini sırayla azar azar vererek başlayın.Küçük porsiyonlar halinde hazırlanan yarı katı yiyecekleri başlangıçta 2-3 çay kaşığı vererek bebeği yeni besinlere alıştırın.
YOĞURT
Yoğurt evde hazırlanmalı, ekşi olmamalıdır. Süzme yoğurt değil, taze yoğurt önerilmektedir. Azar azar başlanır ve zamanla günde bir öğüne çıkarılır ( Yaklaşık bir su bardağı)
SEBZE PÜRESİ
Sebze püresi patates, havuç, pirinç veya irmik ile hazırlanabilir. Mevsim sebzesi olarak kabak, bezelye, yeşil biber ve maydanoz kullanılabilir. Seçilecek olan sebzeler taze ve olgun olmalı, çürük olmamalıdır. Sebze püresine patatesle başlanması önerilir. Daha sonra havuç ve mevsim sebzeleri her gün yeni bir çeşit ilave edilerek zenginleştirilir. Burada amaç allerji yapabilecek sebzenin tespit edilmesini kolaylaştırmak ve onu menüden çıkartıp daha sonra tekrar denemektir. Lahana, patlıcan, pırasa, kereviz, karnıbahar, domates, pancar ve ıspanak 4-6 ay arasında verilmemelidir. Altı aydan sonra verilmesi uygun olacaktır.
Hazırlanışı: Patates özenle yıkanarak kabuğu soyulmadan az miktarda suda haşlanır. Suyu süzülür ve bu suya 1-2 çay kaşığı irmik ilave edilerek irmikler pişene dek kaynatılır. İlk gün bu şekilde verilir. Daha sonraki günlerde her gün ayrı bir sebze ilavesi ile zenginleştirilerek hazırlanır. İrmiğe pirinç ve şehriye de eklenebilir. 2-3 hafta içinde haşladığınız sebzelerin sadece suyunu değil, süzgeçten geçirerek püre halinde de verebilirsiniz.
MEYVELER
Mevsimine göre elma, muz ve şeftali tercih edilen başlıca meyvelerdir. Meyve pürelerini azar azar vererek başlayın. Vitaminlerin kaybolmaması için mikser yerine cam rende kullanılmalıdır. Portakal, mandalina, limon bazı çocuklarda gaz, karın ağrısı ve allerjilere yol açabilmektedir. Bu nedenle bir çok meyveyi 6 aydan sonra vermek yararlı olur.
6-9 ay arası
Sabah 08.00:Anne sütü veya 1 bardak devam formülü + 1-2 bisküvi + 1 yumurta sarısı ve/veya bir kibrit kutusu kadar beyaz peynir (30 gr)
Yumurta çok iyi kaynatılarak sarısından nohut büyüklüğünde bir miktar ile başlanır. 8-10 gün içinde bir yumurta sarısına erişilir.Haftada 2-3 yumurta sarısından fazlası verilmemelidir. Yumurta akı 12. aya kadar önerilmez.
Saat 10.00: Meyve püresi + 1-2 bebe bisküvisi
Saat 13.00: Sebze çorbası veya püresi, 8. aydan itibaren de evdeki dolma ve etli sebze yemekleri, şehriye çorbaları, ezilmiş makarna (haşlama suyu dökülmeden) ve pilav verilebilir. Bu yemeklerin sularında ezilmiş ekmek içi de eklenebilir. 8-9. aylarda et türü olarak haşlanmış beyaz etli balık, tavuk ve hindi eti tercih edilmelidir. Kırmızı et, beyaz ete alıştıktan sonra başlanmalıdır
Sebze çorba veya püresine birkaç kez çekilmiş kıymayı bir öğünde bir çorba kaşığı kadar olacak şekilde ilave edebilirsiniz.Diğer öğünlerde baharatsız ızgara köfte veya didiklenmiş beyaz tavuk eti küçük parçalar halinde sebze pürelerine eklenebilir.Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi bakliyatları da 6. aydan sonra sebze püreleri yoğurt yada değişik çorbalara ilave edip verebilirsiniz.Bunlar çok iyi pişirilir, gaz yapmaması için tel süzgeçten geçirilerek kabuklarından arındırılır ve haşlama suyu ile birlikte ilave edilir yada yalnız olarak yedirilir.
Saat 16.00:Anne sütü yada 150 ml devam formülü yada yoğurt.
Saat 20.00: 150 ml devam formülü yada anne sütü veya muhallebi.Muhallebi günde 1 öğünden fazla verilmemelidir. Anne sütü gerekiyorsa gece de verilmelidir.
SÜTLÜ MUHALLEBİ
1 çorba kaşığı kadar pirinç unu kısık ateşteki tavaya konulur. Rengi pembeleşene dek kavrulan pirinç ununa, bir su bardağı (150-200 ml kadar) yarı yarıya sulandırılmış süt eklenir. Bu karışım kaynama noktasına geldikten sonra en az 10 dakika çok kısık ateşte karıştırılarak pişirilir. Pişme işlemi tamamlanınca bir tatlı kaşığı şeker konularak karıştırılır. İlk zamanlarda oldukça sıvı halde hazırlanan mama, zamanla kaşıkla yenebilecek kıvamda da verilebilir.
9-11 ay arası
Sabah 08.00:Anne sütü veya 1 bardak devam formülü + 1 çay kaşığı bal+ 1 yumurta sarısı + ince bir dilim ekmek+ 1 çay kaşığı tereyağı
Tereyağı günde 1 tatlı kaşığını geçmemelidir
Saat 12.00: Sebze püresi + püreye karıştırılmış 2 tatlı kaşığı haşlanmış karaciğer rendesi (Karaciğer haftada 1-2 den fazla verilmemelidir) veya tavuk veya 1 köfte.
Sebze püresi yerine normal ev yemekleri ezilerek verilebilir. Sabah ekmek almadıysa bu öğünde verilebilir.
Ek protein ile demir sağlayan taze dana, kuzu eti ve ciğerden her öğünde yalnız bir çeşit verilir. Ciğer olarak kuzu, dana ve tavuk ciğeri verilebilir. Tavuk ciğerini çorba halinde suda pişmiş olarak da verebilirsiniz. Ayrıca beyin vermenin besin değeri olarak anlamlı bir faydası yoktur
Saat 16.00: 150-200 gram muhallebi + meyve püresi
Saat 20.00: Yoğurt ( 1-2 çorba kaşığı makarna ile karıştırılabilir) + 2-3 çorba kaşığı sebze püresi.
12 Aylık
Sabah : 150 ml devam formülü + 30 gram beyaz peynir ya da 1 tam yumurta +1-2 bisküvi yada ince bir dilim ekmek+ 1 çay kaşığı reçel, bal yada pekmez
Öğle: Sebze püresi veya evdeki etli sebze yemeği, yoksa 1 köfte + makarna ve meyve püresi
İkindi: 150 ml devam formülü yada yoğurt yada sütlaçtan biri + 2 bisküvi
Akşam: 2-3 çorba kaşığı sebze püresi yada evdeki çorba ve sebze yemekleri+ ezilmiş makarna veya pilav +Yoğurt
Bebeğin çok yemesi ve kilo alması her zaman sağlıklı olduğu anlamına gelmez, aşırı beslenme ileriki yaşlarda sağlık problemlerine zemin hazırlar.
Tuz ile yüksek tansiyon arasında bir ilişki vardır.Bebeğin tuza alışmaması için mamalara tuz eklenmemelidir.
Dışkı oluşumuna katkıda bulunmayan proteinlerin aşırı miktarda verilmesi, buna karşılık yeterince sıvı, yeşillik, sebze ve meyve verilmemesi kabızlığa neden olabilir.
|