Çocukların tuvaleti kullanmaya başlamaları anne-babaların da heyecanla beklediği, önemli bir dönüm noktasıdır. Ancak çocuğun tuvaleti kullanmaya başlaması birden bire gerçekleşen bir durum değil; dikkat, ve sabır gerektiren bir süreçtir.

Bu sürecin önemli bir zorlukla karşılaşılmadan tamamlanması için öncelikle çocuğun fiziksel ve zihinsel olarak buna hazır olması gerekir. Bu nedenle "bezden kurtulma" çalışmalarına başlamadan önce mutlaka çocuğunuzun fiziksel, duygusal ve zihinsel olarak buna hazır olduğuna işaret eden belirtileri gösterip göstermediğine dikkat etmeniz gerekir.

Ortalama olarak çocuklar 2.5 yaş civarında tuvalet eğitimi için hazır olurlar. Ancak bu her çocuk için geçerli bir kural değildir. Bazı çocuklar 1.5 yaşında, bazıları da 3 yaşından çok sonra tuvalet eğitimine hazır olabilirler. Bu nedenle kendi çocuğunuzu dikkatle gözlemeniz ve hazır olup olmadığına karar vermeniz gerekir.

Tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren belirtiler

Tuvalet eğitimi için hazır olup olmadığını anlamak için çocuğunuzu gözlerken dikkat etmeniz gereken belirtilerden bazıları şunlardır:

* Gün içerisinde en az iki saat kuru kalıyor ve gündüz uykularından uyandığında altı kuru kalıyor mu?

* Örneğin "otur" veya "giysilerini çıkar" gibi, basit yönergeleri izleyebiliyor mu?

* "Abi/abla" çamaşırı giyme isteği duyuyor mu?

* Bezi kirlendiğinde ağlıyor, huzursuz oluyor veya başka rahatsızlık belirtileri gösteriyor mu?

* Bağırsak hareketleri tahmin edilebilir bir düzenlilik kazandı mı?

* Tuvalet veya lazımlık kullanma konusunda ilgili davranıyor mu?

Başarının anahtarı sabır

Tuvalet eğitiminde başarının anahtarı sabırdır. Süreç iki-üç ay alabilir ve uzun bir süre boyunca geri dönüşler ve "kazaların" olması mümkündür. Yukarıdaki belirtileri de dikkate alarak yaptığınız gözlem sonucunda çocuğunuzun tuvalet eğitimine başlamaya hazır olduğunu düşünüyorsanız harekete geçebilirsiniz.

İşinizi kolaylaştıracak püf noktaları

* Çocuğunuzun tuvaletin nasıl kullanıldığını öğrenmesi için aynı cinsiyetten ebeveyn veya yakın akrabası ile birlikte tuvalete giderek onları izlemesine izin verin.

* Oturduğunda ayaklarını rahatça yere basabileceği bir lazımlık alın. Bazı çocuklar tuvalete düşmekten veya sifon çekildiğinde deliğe kaçmaktan korkarlar.

* Günlük rutininin düzenli bir parçası haline gelmesi için her gün aynı saatte lazımlığa oturtun. Çocuğunuz için en uygun zamanı siz belirleyin.

* Lazımlıkta birkaç dakika boyunca oturtun. Bu sürede tuvaletini yapmazsa kaldırın ve daha sonra yeniden deneyin.

* Çocuğunuzu gözleyerek tuvaletinin geldiğine dair bazı sinyaller verdiğini gördüğünüzde tuvalete gitmesini hatırlatın. Bunda amaç çocuğunuzun vücudunda belli hisler yaşadığında, bunun tuvalete gitmesi gerektiği anlamına geldiğini kavraması, bu hislerle tuvalet arasındaki bağlantıyı kurmasıdır.

* Tuvaletini yaptığında abartılı bir tezahürat yerine sarılarak, takdir ederek ya da sticker gibi küçük bir ödül vererek bu davranışının pekişmesine yardımcı olabilirsiniz.

* Kaza durumunda çocuğunuzu utandırmayın ve cezalandırmayın. Kazalar tuvalet eğitimin kaçınılmaz bir parçasıdır.

* Çocuğunuz tuvalet kullanımında üst üste birkaç sefer başarı gösterdikten sonra; altının kuru veya ıslak olması arasındaki farkı daha iyi anlaması için normal iç çamaşırı kullanmaya başlayın. Büyük abi/abla çamaşırını kendisinin seçmesine izin verin.

* Dışarı çıktığınızda kaza durumlarında kullanmak üzere yanınızda her zaman yedek çamaşır ve giysi bulundurun.

Gece eğitimi daha uzun sürer

Çocuğunuz uyanması ve tuvalete gitmesi gerektiğini anlayamayabileceğinden gece eğitimi biraz daha zor olabilir. Nitekim beş yaşın altındaki çocuklarda yatak ıslatma oldukça sık görülür ve beş yaşına kadar bu durum normal kabul edilir.

 Çocuğunuzun gece eğitimine yardımcı olmak amacıyla uykudan önce çok fazla içecek vermemeye ve yatmadan önce çişini yapmasına özen gösterin.

Stresli zamanlarda tuvalet eğitimini erteleyin

Kardeşi doğumu, taşınma, kreş değiştirme, boşanma ve ailede bir vefatın olması gibi stresli zamanlarda tuvalet eğitimine başlamayın.