Bebeğiniz dünyaya geldikten sonra pek çok "ilk" yaşayacaksınız birlikte. Bunların çoğu heyecan verici ve mutlu ilkler olsa da, ne yazık ki kaygılanmanıza ve üzülmenize yol açacak ilkler de olacak bebeğinizle yaşamınızda.

Bunlardan biri de bebeğin ilk mikrobik hastalıklarıdır. Bir gün ilk kez bebeğinizde grip, ateş ya da karın ağrısı, kusma veya ishal gibi bir sorunun varlığını fark edeceksiniz.

Anne-babaları çok telaşlandıran bu ilk hastalıkları ile karşılaştığınızda neler yapmanız gerektiğini biliyor musunuz?

İKİ TEMEL KURALI ASLA İHMAL ETMEYİN!

Bebeğin ilk hastalıklarında iki kuralı asla ihmal etmemeniz gerekiyor. Bunlar:

Kural 1: Bebeğin sıvı alımına dikkat!

Bebeğinizde ister burun akıntısı, ister ateş, ister kusma ya da ishal olsun, mutlaka bebeğinizin sıvı alımını korumalısınız. Yani bebeğinizi beslemeye devam etmelisiniz. Yani emziriyorsanız emzirmeye devam edin. Anne sütü mikroplara karşı ilave koruma sağlar. Bebeğinizi hazır mama ile besliyorsanız, mamasını vermeye devam edin. Bol sıvı hem bebeğin nezle belirtileri (ateş, burun akıntısı) ile mücadelesine yardımcı olur hem de kusma ve ishal nedeniyle vücudunun susuz kalmasını önler.

Kural 2: Bebeğiniz 3 aylıktan küçükse derhal doktora başvurun!

3 aylıktan küçük bebeklerde ilk hastalık belirtisi görüldüğünde doktora başvurulması gerekir. Yeni doğan bebeklerin bağışıklık mekanizmasının oluşması 3 ay sürer. Bu nedenle 3 aylıktan küçük bebeklerde her türlü ateş ve enfeksiyon belirtisinin doktor tarafından değerlendirilmesi gerekir.

3-12 AYLIK BEBEKLER

3-12 aylık bebeklerde çeşitli hastalık belirtileri karşısında bebeğinizi rahatlatmak ve için yapabilecekleriniz:

ATEŞ

Bebeğiniz canlı ve mutluysa, tek başına 38.5 dereceye kadar ateş sizi endişelendirmesin. Ateş bebeğin mikroplar ile mücadele yöntemidir ve ateşin olması bebeğin mikroplarla mücadele edebildiğini gösterir. Çocuğun ne kadar hasta olduğunu ateşin derecesine değil, çocuğun davranışları ve genel durumuna göre değerlendirilir.

Evde yapabilecekleriniz

Bebeğinizin giysilerini inceltin ve üzerini çok fazla örtmemeye dikkat edin. Kalın giysiler ve üzerinin fazla örtülmesi bebeğin sıcaklanmasına ve ateşinin yükselmesine neden olur. Bebeğin ateşini en doğru şekilde ölçmek için rektal termometre kullanın. Ateşi düşürmek ve bebeği rahatlatmak için doktorunuzun önerdiği asetaminofen ya da ibuprofen etken maddeli ateş düşürücüyü, bebeğin kilosuna uygun olarak doktorun belirttiği dozda verin.

Ne zaman doktora başvurmalısınız?

Bebeğinizin ateşi 38.5 dereceyi geçerse veya davranışlarında olağandışı bir rehavet, huysuzluk ya da beslenme alışkanlığında değişiklik fark ederseniz doktorunuza başvurun. Bazen ateş, idrar yolu enfeksiyonu ve hatta menenjit gibi daha ciddi durumlara işaret edebilir.

KUSMA VE İSHAL

Sindirim sistemi sorunlarının ilk belirtisi genellikle kusma olur ve bunu ishal takip eder. Genellikle sindirim sistemi rahatsızlıkları 24-48 saat içerisinde kaybolur ve anne sütü alan bebeklerde semptomlar daha hafif seyreder. Genellikle anne-babalar normal bebek kusmaları ile virüs kaynaklı kusmaları ayırt ederler (hastalığa bağlı kusmalar beslenme sonrası haricindeki zamanlarda da görülür ve büyük olasılıkla kusmaya ishal de eşlik eder).

Evde yapabilecekleriniz

Kusma ve ishal için de aynı tavsiyeler geçerli. Bebeğinize azar azar ve daha sık aralıklarla sıvı gıdalar verin. Beslenmesini hazır hidratasyon solüsyonları ile destekleyebilirsiniz. Bunun yanında, katı gıdalara geçmişseniz, aldığı katı gıdalarda da biraz değişiklik yaparak muz, kraker, makarna, pirinç lapası, yağlı olmayan sebzeler, patates ve yoğurt gibi gıdaları tercih etmelisiniz.

Ne zaman doktora başvurmalısınız?

Bebek beslenemiyor, yediği her şeyi çıkarıyor ve ishali süreklilik gösteriyorsa doktorunuza başvurmalısınız.

BURUN AKINTISI

Bebeğin burun tıkanıklığının bir enfeksiyon işareti olup olmadığına nasıl karar verebilirsiniz? Akıntı koyu ve sarı ya da yeşil renkliyse büyük ihtimalle bebek nezle olmuştur. Akıntı berraksa neden sigara dumanı ya da klima gibi ortama bağlı bir hassasiyet olabilir.

Evde yapabilecekleriniz

Beslemeden 15 dakika önce tuzlu su solüsyonu ile bebeğin burnunu temizleyin. Bu solüsyonlar eczanelerde damla veya sprey şeklinde hazır olarak satılmaktadır. Damlayı uygulamak için bebeği sırt üstü yatırın ve her iki burun deliğine de bir ya da iki damla uygulayın. Spreyi ise burun deliklerine birer kez fışkırtın.

 Daha sonra burun temizleme pompası ile tuzlu suyu tekrar emdirerek, burun akıntısını temizleyin. Burun temizleme pompaları da eczanelerde satılmaktadır. Bebeğin burnunun tahriş olmaması için burun ucuna saf vazelin sürebilirsiniz.

Soğuk buhar makinesi de uyku sırasında bebeğin rahatlamasına yardımcı olur. Ayrıca bir veya iki havluyu katlayarak, çarşafın altına yerleştirmek suretiyle bebeğin başını yükseltmeniz de yararlı olabilir. Dikkat: Dekonjestan (tıkanıklık azaltıcı) ilaçlar üç yaşından küçük bebeklere tavsiye edilmez.

Ne zaman doktora başvurmalısınız?

Bebeğinizin koyu ve yeşil renkte burun akıntısının iki haftadan daha uzun süreyle devam etmesi durumunda doktorunuza başvurmalısınız.

ÖKSÜRÜK

Bebeğin hafif öksürükleri bebekten çok anne-babayı zorlar. Çocukların arada sırada öksürmesi önemli değildir ve nefes yollarındaki balgamın temizlenmesine yardımcı olur.

Evde yapabilecekleriniz

Banyoda buharlı bir ortam yaratmak için bir süre sıcak suyu akıtın. Daha sonra bebeğiniz kucağınızdayken bir süre birlikte banyoda oturun (kuru, köpek havlamasına benzer tarzda öksürüklerle karakterize olan krup hastalığında sıcak buharın fayda sağlamadığı ortaya koyulmuştur. Bu hastalıkta doktora başvurmak gereklidir ve soğuk buhar tedavisi uygulanmalıdır). Bebeğe bir miktar su vermek de öksürük açısından rahatlatıcı olabilir, ancak öksürük şurupları küçük bebeklere tavsiye edilmemektedir.

Ne zaman doktora başvurmalısınız?

Çocuğunuzda hırıltılı nefes ve tıkanıklık varsa (olası bir respiratuvar sinsitiyal virüs, RSV enfeksiyonuna işaret ediyor olabilir) veya öksürme kusmaya yol açıyorsa, bir haftadan daha uzun süre ile devam etmişse veya krup belirtileri varsa.

HASTALIKLARDAN KORUNMAK İÇİN

Mümkün olduğunca bebeğinizi emzirin, anne sütü mikroplarla mücadele eder ve bağışıklığı güçlendirir.

Üç aylıktan küçük bebekleri nezle be gripli kişilerden uzak tutun.

Aile bireylerinden bebeği kucaklarına almadan önce ellerini yıkamalarını isteyin.

Bebeği sigara dumanından uzun tutun ve evinizde sigara içilmemesinde ısrarcı olun.

Bebeklerin ağızlarına götürdükleri oyuncakları paylaşmaktan kaçının ve bu oyuncakları sık sık yıkayın.

SIVI DESTEĞİ

Hasta çocuk daha az içmek istese de, sıvı alımı mikroplarla mücadelede büyük önem taşır. Bu nedenle bebek hastalıklarla mücadele ederken normal beslenmesine ilave olarak ılık su verebilirsiniz.

Bebeklerdeki sindirim sistemi enfeksiyonlarında eczanelerde satılan elektrolit solüsyonları vücudun susuz kalmasını önlemeye yardımcı olur. Emziren anneler bu hidratasyon solüsyonunu iki emzirme arasında vermelidirler. Mama ile beslenen ve mamayı kusan çocuklara mama öğünü yerine bu solüsyon verilebilir. Ancak kusma sona erer ermez yeniden mamaya dönülmelidir.

Dikkat: Dehidratasyon (vücutta yeterli sıvı olmaması)

Bebeklerde dehidratasyon son derece tehlikelidir ve bebeğinizin sıvı alımının yetersiz olduğunu düşünüyorsanız ve aşağıdaki belirtileri gözlüyorsanız, derhal tıbbi yardım almalısınız:

Gözyaşının çok az veya hiç olmaması

Bebeğin yememesi veya içmemesi

Ağız kuruluğu

Sürekli kusma ve ishal

Genel bir halsizlik

Bezini daha az veya hiç ıslatmaması (hidratasyonu iyi olan bir bebek günde beş-altı kez bezini dolu dolu ıslatır).