Parents Dergisi'nden Müge Serçek, Acıbadem Kayseri Hastanesi Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Ercan Aygen ile hamilelikte yaşanan cinselliğin nasıl olması gerektiğini konuştu.

Hamilelik sırasında genellikle cinsel yaşam nasıl olur çiftler arasında?
Çiftlerden özellikle erkeklerde cinsel yaşam herhangi bir değişikliğe uğramadan devam ederken anne adaylarında gebeliğe zarar verebileceği korkusuyla ve birtakım hormonal, fizyolojik değişikliklerin sonucunda cinsellikten uzaklaşma olabilir. Gebeliğin geneline bakacak olursak dönem dönem cinsel istekte artma bazense azalma görülür. Sağlıklı bir hamilelik sürecinde, son üç ay dışında cinsel ilişkinin bebeğe zarar verme ihtimali yoktur ama sorunlu gebeliklerde risk fazlalaşır. Ancak zararlı olabilecek koşulları hasta kendisi değerlendirebilecek bilgiye sahip olmadığı için, bu konuda doktora danışmakta yarar vardır.

Hangi dönemlerde cinsel istekte azalma görülür?
Hamileliğin ilk üç ayında. Bu sırada ortaya çıkan bulantı, kusma, halsizlik, uykuya eğilim, değişen hormonal ortama bağlı olarak görülen memelerde dolgunluk ve hassasiyet sonucu oluşan ağrı kişinin cinsellikten uzaklaşmasına yol açar. İlk üç ayda yaşanan cinsel istekte azalma sonraki 18-20 haftalık dönemde cinsel istekte artış yönünde değişiklik gösterir. Çünkü bu dönem gebelik sıkıntılarının en az yaşandığı dönem olarak karşımıza çıkar. Son üç ayda ise yine cinsel arzuda düşme görülür. Bu dönemde genital sistemdeki kanlanma artışı cinsel istek değişikliğinde belirleyicidir. Kanlanma artışı cinsel istekte artışa yol açabilirken orgazm şiddetinde de artışa yol açar. Gebelik haricindeki cinsel ilişkideki kurallar gebelik sırasındaki cinsel ilişkide de geçerlidir. Bunun yanı sıra gebelik sırasında fazladan önlem almak gereksizdir.

Hangi dönemlerde cinsellik çocuk için risk taşır?
Gebeliğin son iki üç ayı cinsel ilişkinin riskli olduğu dönemdir bu nedenle bu dönemde çiftlerin mümkün olduğu kadar cinsellikten uzak durması daha doğru olur. Hamilelik sırasında kanlanma artışına bağlı genital bölgede ve göğüslerde şişlik olabilir. Bu ilgili organların daha iri görülmelerine, düzeyi değişen hormonlar genital bölgede renk koyulaşmasına yol açabilir. Bu dönemde kadın vücudunda oluşan değişiklikler nedeniyle kendini beğenmeyip eşi tarafında arzulanmadığı duygusuna kapılarak cinsellikten uzaklaşır.

Bu dönemdeki cinsel ilişkinin anneye etkisi nasıl olur?
Gebelik süresince cinsellikten uzaklaşılması gereken durumlar dışında ve aşırıya kaçmamak şartıyla cinsellikte kısıtlamaya gitmenin mantığı yoktur. Fakat anne adayının korkuları nedeniyle cinsellikten uzaklaştığı durumlarda erkek ona saygı göstermek ve sabırlı olmak zorundadır. Sağlıklı bir cinsellik, gebelik dışı zamanda da çiftlerin uyum içinde olmalarını, birbirlerine saygılarını artırır. Aynı şekilde gebelikte sağlıklı cinsellik zaten dış görünüşü hakkında endişeler taşıyan ve eşi tarafından beğenilmediği duygusuna kapılan kadına ruhsal anlamda destek olarak bu endişelerinin yersiz olduğunu anlatır, sıkıntılı sürecin rahat geçmesini sağlar.

Peki çocuk için olumsuz yanı var mıdır?
Cinsel ilişkinin bebeğe olumsuz herhangi bir etkisi yoktur. İlişki sırasında bebeğin hareketlerinin, kalp atımının artması ilişki sırasında ve sonrasında anneden salgılanan hormonlara bağlıdır. Sağlıklı bir gebelikte kurulacak ilişki eşlerin duygusal anlamda birbirlerine yakınlaşmalarını da sağlar. Cinsel ilişki sırasında çiftlerin en çok kullandıkları pozisyon erkeğin üstte olduğu misyoner pozisyonudur. Fakat gebelikte bu pozisyon kadına sıkıntı verebilir. Bu nedenle erkeğin altta olduğu pozisyonlar, yan yana uzanarak arkadan vajene ulaşılan pozisyonlar gebelikte anne adayının rahat ettiği pozisyonlardır. İlişki sayısını abartmadan belirtilen pozisyonda rahatlıkla cinsel ilişkiye girilebilir. Çiftler normalde ayda ortalama sekiz, on kez birlikte olur bu sayı gebelikte biraz düşme gösterir ve beş, yedi gibi bir sayıya iner. Fakat cinselliği belirli kurallara bağlamak işin büyüsünü bozacağı için bu sayılar ortalama olmak üzere çiftler istedikleri gibi davranabilirler.

Orgazm olmak düşük ya da erken doğuma neden olur mu?
Hamilelikte orgazmın bebek üzerine olumsuz bir etkisi yoktur. Gebelikte genital sistemdeki kanlanmanın artışına bağlı olarak kadın en güçlü orgazmları bu dönemde yaşar. Orgazm sırasında rahimde olan kasılmalar özelikle gebeliğin ortalarından itibaren hissedilmeye başlar, bu durum çiftlerde korkuya yol açabilir. Ama bu kasılmaların sağlıklı giden bir gebelikte gebelik süreci ve bebek üzerine olumsuz bir etkisi yoktur.

Doğumdan ne kadar sonra cinsellik eski düzenine girer?
Doğumdan altı ya da sekiz hafta sonra cinselliğin başlayabilir. Doğum şekli cinselliğin başlama zamanını etkilemez. Ancak doğum sonrası kadınların en büyük korkusu vücutlarının eski formunda olmaması ve buna bağlı olarak eşleri tarafından beğenilmemek olur. Bu nedenle cinsellikten kaçış başlayabilir. Bu konuda erkeğe düşen, bu korkularının asılsız olduğunu eşine hissettirmesidir. Ayrıca doğum sonrası lohusalığın bitmesini, kadının sekse beyin olarak hazır olmasını beklemeden veya doğum kesisinden kaynaklanan nedenlerde kadında ilişki sırasında ağrılar meydana gelebilir. Bu durumda yapılacak şey doğum kesisi veya doğum yırtıklarından kaynaklanan sorun varsa onların özenli bir şekilde düzeltilmesi ve kadının kendini hazır hissetmesi için zaman tanınmasıdır.

Cinselliğin psikolojik boyutu
Peki hamilelik süresince cinsellik hem erkek hem de kadınlar psikolojisini nasıl etkiler? International Hospital’dan Psikolog Ferahim Yeşilyurt iki farklı pencereden sorumuza yanıt veriyor.

Erkek açısından
Hamilelikte cinsel ilişkiye girmek bebeğe zarar gelebileceği inancı çerçevesinde toplumda bir tabu oluşmuştur. Çoğu erkek penisinin çocuğun kafasına veya vücuduna hasar verebileceği kaygısı yaşar oysa bu hatalı bir bilgidir. Ancak sanılanın aksine riskli olmayan gebeliklerin dışında cinsel ilişkinin sakıncalı olmadığı kadın doğum uzmanları tarafından dile getiriliyor. Bu değişim döneminde erkeklerin eşlerine biraz daha yardımcı olmaları gerekir. Kadınlar hamileliğin belirli dönemlerinde cinsel ilgi kaybı yaşayabilirler. Bu durumu anlayışla karşılamakta yarar var. İlişki konusunda ısrar etmek ya da eşinden alamadığı cinsel ilgiyi başka kadınlarla karşılamaya çalışmak doğru olmayan yaklaşımlardandır. Cinsel ilişki sıklığının azaldığı evliliklerdeki bazı erkekler annenin ilgisinin bebeğe yönelmiş olması ve kendisine olan ilginin azaldığı düşüncesiyle başka kişilerden cinsel ilgi alma çabası içine girebilir. Bu dönemde bazı erkeklerin aldatma eğilimi artar. Diğer taraftan bazı erkeklerde annelik rolü ile ilgili bir karmaşa gözlenebilir. Eşinin annelik yönünü eş olarak çekiciliğinden daha fazla hissetmesi durumu görülebilir.

Kadın açısından
Anne adaylarının hamilelikte cinsel ilişki konusunda endişeleri vardır. Hormonel nedenlerle cinsellikten kaçınmalar çok sık görülür. Oysa bu dönemde karşılıklı doyuma dayalı cinsel bir ilişki eşleri birbirlerine daha da yakınlaştırır. Ancak kadının bedenindeki değişim ve eşi tarafından beğenilip beğenilmediği ile ilgili kaygıları vardır. Bu kaygılar eşler arasında paylaşılabilirse kadın cinsellik konusunda biraz daha rahatlayabilir. Bebeğe zarar gelmesin diye cinsel ilişkiye girmemek anneliğe özgü temel bir kaçınma olarak sıklıkla karşımıza çıkar. Oysa cinsel isteksizliğin arkasında genel olarak hormonel nedenler yatar. Doğum sonrası ise kadın kendisini yeterince çekici bulmadığından ötürü cinsellikten uzaklaşır. Diğer taraftan bebeğin dünyaya gelmesi ile birlikte yapılacak o kadar çok iş vardır ki annenin aklına cinselliğin gelmesi için zaman bile kalmayabilir. Doğum sonrası cinsel sorunlar en fazla bu dönemde görülür.

Cinsel ilişkinin riskli olduğu dönemler
Gebeliğin son üç ayı
Su kesesi erken açıldığında
Beklenmeyen bir anda vajinal kanama olduğunda
Önceki ya da şimdiki hamilelikte, erken doğum tehlikesinin yaşandığı durumlarda
Rahim ağzı yetmezliğinde
Erken doğum tehlikesinde
Düşük ihtimalinde
Çoğul hamileliklerde