Gebelik aşağı yukarı 40 hafta sürer. Gebelik takip edilirken gebelik haftasının hesaplanması son adet tarihinin ilk gününe göre yapılır. Gebelikte son 20 hafta ve yaşananlar..

Gebelik aşağı yukarı 40 hafta sürer. Gebelik takip edilirken gebelik haftasının hesaplanması son adet tarihinin ilk gününe göre yapılır. Gebeliğin yaşını belirleyen, döllenmiş olan yumurta hücresinin gelişimidir. Döllenecek olan yumurta, son adet tarihinin ilk gününde gelişmeye başlar ve çatlama sonrasında yumurta kanallarına atılır ve burada sperm ile döllenir.

 Son adet tarihinin ilk gününden itibaren yeni bir yumurta hücresi gelişmeye başlar ve bu yumurtlama zamanında yumurta kesesi çatlayarak yumurta kanallarına atılır. Bu yumurta hücresinin hafta olarak yaşı gebelik haftası olarak kabul edilir.

20. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğiniz bu hafta da yaklaşık 14-16 cm boyunda ve yaklaşık 260 gram ağırlığındadır. Bebeğin cildi kalınlaşmaya başlamakta ve bu arada beyindeki hızlı gelişim devam etmektedir. Bebeğin koku, tat ve işitme duyuları aktif olmaya başlamakta ve vücudunu kaplayan tüyler özellikle yüz ve boyun çevresinde toplanmaya başlamaktadır. Bebeğin tırnakları gelişmeye başlamaktadır.

Siz...
Rahminizin üst kısmı göbek hizanıza kadar genişlemiş bulunmaktadır. Orta hatta göbek deliğiniz ile kasığınız arasında bir siyahlık belirginleşmeye başlar fakat bu hat doğumdan sonra kaybolacaktır. Rahminizin genişlemesinden dolayı ciğerlerinize, midenize ve böbreklerinize bir baskı olacaktır. Bu sebeplerden dolayı nefes almanızda güçlük yaşayabilir ve idrara sık çıkabilirsiniz. Bel bölgenizde baskı hissedebilirsiniz. Vücudunuzda kahverengi ya da kırmızı çizgiler, şeritler oluşabilir.

21. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu 18 cm ve ağırlığı yaklaşık 300 gramdır. Bebeğinizin kırmızı kan hücreleri üretilmeye başlandı ve dilindeki tad alma duyusu gelişimine devam ediyor. Önemli gelişmelerden biri de kalp kasının güçlenmesidir.

Siz...
Kilonuz bu haftadan sonraki 10 hafta içinde hızla artar. İştahınızda bir artma olabilir ve metabolizmayı desteklemek için günlük ekstra 500 kalori daha almaya ihtiyacınız olabilir. Tek çeşit yiyecekler değil, çeşitli gıdalar ile beslenmek ve kilo yapıcı besinlerden kaçınmak gerekir. Gün içerisinde ayaklarınızda ve bileklerinizde şişme görülebilir. Bol su içmek ve iki saatten fazla ayakta kalmamak faydalı olabilir. Eğer başlanmadıysa bu hafta itibarıyla demir alımı faydalı olabilir.

22. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu 19 cm ve ağırlığı yaklaşık 350 gramdır. Bebeğiniz bu dönemde sizden gelecek seslere tepki vermeye başlayabilir. Beynindeki gelişim ve dokunma hissinin gelişmesi ile bebeğiniz artık vücudunu ve çevresini öğrenmeye başlamıştır. Elini ağzına götürebilir, bacaklarını tutabilir. Bu öğrenme süreci doğum sonrasında da devam edebilir.

Siz...
Bu hafta da artan kan miktarınızdan dolayı kanınızın sıvılaşması ve fizyolojik anemi gelişebilir. Yapılacak bir kan sayımı ile tespit edilebilir. Bu durum normaldir. Demir alımı ile ciddi bir anemiden kurtulmak mümkündür. Karnınızdaki büyümeden dolayı beliniz içeri doğru genişleyebilir ve vücudun denge merkezi kayabilir. Dengenizi sağlamakta güçlük çekebilirsiniz. Bu dönemlerde bel ağrısı hissetmeniz normaldir. Topuklu ayakkabı giymekten kaçınılmalıdır.

23. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu 20 cm ve yaklaşık ağırlığı 450 gramdır. Artık tamamen küçük bir insan görünümünde olan bebeğiniz sizi duyabilmektedir. Ve artık hareketleri de dışarıdan görülebilir hale gelmiştir. Gözleri tamamen gelişmiş olmasına rağmen göz rengi belli değildir. Bebeğinizin pankreası, insülin salgılamaya başlamıştır.

Siz...
Yavaş ve sürekli olan kilo artışı devam etmektedir. Bacaklarınıza kramp girmesi bu haftalarda normaldir. Kalsiyum ve magnezyum alımı krampları azaltacaktır. Bebeğiniz karnınızda takla atıyormuş gibi hissedebilirsiniz.

24. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu yaklaşık 21 cm ve ağırlığı yaklaşık 530 gramdır. Bu haftalarda erken doğan bebekler, yoğun bakım ortamında yaşatılabilmektedir. Ancak önemli olan bu dönemde erken doğan bebeklerin görme, işitme ve zihinsel gelişimlerinin nasıl etkileneceği bilinmemektedir. Bu haftalarda bebeğin akciğerlerdeki damar yapıları olgunlaşmakta ve hemen tüm organları fonksiyonlarını yerine getirebilmektedir.

Siz...
Bu dönemlerde hormonların etkisi ile birtakım diş eti rahatsızlıkları görülebilir. Diş eti kanamaları artabilir. Daha ileri boyutlarda diş dökülmesi görülebilir. Yine gebeliğe bağlı olarak gelişen şeker hastalığının araştırılması için bu haftalarda yapılması gereken şeker tarama testi vardır. Doktorunuzdan erken doğum ile ilgili belirtilerin neler olduğu ve ne yapılması hakkında bilgiler almanızda fayda vardır.

Gebeliğin üçüncü yarısında:

Bu dönem bebeğin son gelişimini sağladığı üç aydır. Dış dünyadaki hayatını sürdürebilmesi için gelişiminin tamamlandığı önemli ve son dönemdir. Özellikle bu dönemde akciğerlerin gelişimini tamamlaması bebek için hayati önem sağlamaktadır. Ayrıca bu dönemde rahim içindeki bebek beslenmesini sağlaması ve gelişimini tamamlaması sebebiyle anne kendisinin ve dolayısıyla bebeğinin beslenmesine, uyku düzenine ve dinlenmesine dikkat etmelidir.

25. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğinizin boyu yaklaşık 22 cm ve ağırlığı ise yaklaşık 750 gr.’dır. Bu haftada dopler ultrason ya da steteskop ile doktorunuz bebeğinizin kalp atışlarını duyabilir. Bebeğinizin cinsiyeti ile ilgili değişimler tamamlandı. Erkeklerde testisler skrotum içine yerleşti, kızlarda ise vajina oluştu. Omurga sistemi tüm kemikler, eklemler ve bağlar tam olarak şeklini almış durumdadır. Akciğer ve damar sistemi gelişimini sürdürmektedir.

Siz...
Rahminiz bu haftada yaklaşık bir futbol topu büyüklüğündedir. Bu durumdan dolayı sırt ve bel ağrılarınızda artma olabilir ve bunlar tamamen normaldir. Yine bu durumdan dolayı diyafram ve midenize bir baskı olacaktır. Mide asidiniz, yukarı doğru ilerleyeceğinden yemek borunuzda özellikle çok yediğinizde bir yanma hissedebilirsiniz.

26. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğinizin boyu yaklaşık 23 cm ve ağırlığı ise 850 gr civarındadır. Bebeğinizin bu aydan sonra göz kapakları açılıp kapanmaya başlıyor. Gözdeki retina tabakası gelişmekte ve tüm tabakaları oluşmaktadır. Bebeğinizin göz rengi oluşmaya başlamakta ve doğduğunda mavi olacaktır. Doğumdan birkaç ay sonrasında ancak son rengini alacaktır. Bu arada akciğer gelişimi devam etmekte ve doğuma kadar sürmektedir.

Siz...
Gebeliğe bağlı olarak sırt ağrısı, bacak krampları, baş ağrısı ve vücudunuzun alt bölgesinde baskı hissedebilirsiniz. Rahminizdeki ani kasılma ve gevşemeler Barxton_hicks kasılması denilen ağrısız adet krampları gibidir. Rahminiz gerçek doğum ağrıları için önceden çalışma yapmaktadır. Bu dönemlerde erken doğum belirtilerine karşı da duyarlı olmak gerekmektedir. Erken doğum belirtileri arasında da rahimde düzenli aralıklar ile kasılmalar olur. Saatte 4 defa ya da daha fazla olan kasılmalarda doktorunuza başvurun.

27. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğinizin boyu 24 cm, ağırlığı yaklaşık 1000 grama ulaşmıştır. Bu haftadan itibaren erken doğması durumunda yüzde 85 yaşama şansı bulunmaktadır. Yaklaşık 13 hafta sonra doğum için hazır olması gereken bebeğin erken doğumu halinde, zayıf olacak, vücut ısısını koruması için küvezde kalıp sun’î solunum yapılması gerekecektir.

Siz...
Bu haftalardan itibaren akciğerlerinizin tam olarak hava ile dolamaması nedeniyle solunum sıkıntısı çekebilirsiniz. Yüksek yastıkta uyumayı tercih etmeniz sizi rahatlatabilir. Sık sık nefes almanız neticesinde de bebeğinize yeterli oksijeni veriyorsunuz. Gebeliğin bu dönemlerinde kanınızdaki kolesterol seviyesi artar. Kolesterol, plasenta tarafından üretilen çeşitli gebelik hormonlarına karşı bir blok oluşturur. Fakat kaygılanmaya gerek yoktur.

28. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğinizin boyu 25 cm, ağırlığı ise yaklaşık 1100 grama ulaşmıştır. Bebeğinizin beyni ve diğer dokuları hızla gelişimine devam etmekte ve saçı uzamaktadır. Bebeğiniz yağ depolamaya başladı. Rahminiz içinde gebeliğin diğer iki ayında bebeğin pozisyon değişimine yeterli oranda yer vardır.

Siz...
Bu haftadan itibaren gebelikte tansiyonunuzu takip etmelisiniz. Yüksek seyreden tansiyonun bebek ve anne açısından riskli bir durumu vardır. Bacaklarınızdaki kramplar, hemoridler, varisler, cilt kuruluğu, bel, sırt ağrısı, çarpıntı ve hazımsızlık şikayetleri artabilir.

29. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğiniz yaklaşık 26 cm ve ağırlığı 1250 gram civarındadır. Göğüslerdeki süt üretimi dolaylı olarak bebek tarafından da uyarılmaktadır. Erkeklerde böbrek üstünde bulunan adrenal bezler androjen üretmekte, kan dolaşım sistemi ile plesenta da östrojen’e dönüştürülüp prolaktin hormonunun üretilmesini desteklemektedir.

Bu haftada bebeğin bağışıklık sistemi ile ilgili gelişmeler olmaktadır. Bu haftalarda gelişmeye başlayan bağışıklık sistemi doğum sonrasında emzirme ile sütünüzdeki antikorlar yardımı ile güçlenecektir.

Siz...
Gebelik ile ilgili şikayetleriniz bu dönemde artabilir. Ciltte kuruma normaldir. Karnınızdaki bebeğin büyümesi ile sizin ağrılarınızın artması normal olup doğum sonrası geçecek ağrılardır.

30. Hafta

Bebeğiniz...
Bebek bu hafta 27 cm boyunda ve yaklaşık 1400 gram ağırlığındadır. Bebeğinizin ritmik göğüs hareketleri hıçkırık tutmasından kaynaklanmaktadır. Bebeğinizin kilo artışı erken doğma ihtimalinde vücut ısısını korumasına yardımcı olmaktadır. Lanugo adı verilen ipeksi tüyler bebeğinizin cildinde yavaş yavaş kaybolmaya başlıyor. Kemik iliğindeki gelişmeden dolayı kırmızı kan hücreleri üretimi yapılıyor.

Siz...
Bu dönemlerde sol yanınıza doğru yatmanız büyük damar yapılarınıza yeterli kanın gitmesine yardımcı olacaktır. Bu şekilde uyumakta problem yaşarsanız bacak aranız ve karnınızın altına yastık koymanız faydalı olabilir.

31. Hafta

Bebeğiniz...

Bebeğiniz bu haftada 28 cm boyunda ve yaklaşık 1600 gram ağırlığındadır. Bebeğinizin beyin dokusu gelişimini sürdürmeye devam ediyor. Bebek özellikle bu haftalarda daha hareketlidir. Bunun nedeni ise amniyo sıvısının fazla olmasıdır. 32. haftadan itibaren de bebeğin yeri giderek azalacağından hareketleri de azalacaktır. Bebek hareketleri ile sağlığı arasında önemli bağ vardır. Bebek hareketlerinde azalma hissediyorsanız dinlenin ve karnınız aç ise bir şeyler yiyin.

Siz...
Karnınızda rahmin kasılmasına bağlı olarak hafif ağrılar hissedebilirsiniz. Ancak bunların süresi uzuyor ve sıklığı artıyor ise erken doğum belirtisi de olabileceğini unutmamak lazımdır. Bebeğin kemik gelişimi de devam ettiği için günlük kalsiyum ihtiyacınız da artmaktadır. Yeteri kadar kalsiyum, demir ve protein almaya özen gösteriniz.

32. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğiniz bu haftada yaklaşık 29 cm boyunda ve yaklaşık 1800 gram ağırlığındadır. Bu haftanın sonlarına doğru bebeğiniz dış dünyadan gelebilecek sinyalleri duyabilmektedir. Karnınızdaki bebeğiniz bacakları bükülmüş, ayakları çapraz, boynu öne doğru bükülmüş bir şekilde durmaktadır. Tüm parmakları açık durmaktadır.

Siz...
Bu haftadan itibaren doktorunuz ile 2 haftada bir görüşmeniz gerekmektedir. Rahminizin şişmesinden dolayı yeni problemler ortaya çıkacaktır. Bebeğinizin başı aşağıda olmasından dolayı ayakları kaburganıza dayanacak ve bu durum da bir baskı oluşturacaktır. Bu durumdan kaçınabilmek için dik oturmak faydalı olacaktır.

33. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğinizi dış ortamdan koruyan steril bir sıvı olan amniyo sıvısı bu haftadan önceki iki haftaya kadar en yüksek aşamadaydı. Doğum süresine kadar da bu sıvnın miktarı sabit kalacaktır. Bu sıvı bebeğinizin gelişimi açısından çok önemlidir. Bebeğiniz bu sıvıyı yutarak, ya da cildinden emilerek kana geçer. Eksilen sıvı ise bebeğinizin idrar yapmasıyla tamamlanır. Bebeğinizin beyin dokusunun hızlı bir şekilde gelişmesinden dolayı baş ölçüleri de hızlı bir şekilde büyür. Bebeğinizin bu haftalarda cilt altında yağ dokuları depolanmaya devam ettiği için bebeğinizin rengi kırmızı olmaya başlamıştır. Bebeğiniz bu haftalarda çoğunlukla uyuyor olacak ve uyandığı zamanlarda ise sizi dinleyecek, hissedecek ve hareketlendiği zamanlarda ise kısa süreli tekmeler ile kendisini size hatırlatacaktır.

Siz...
Rahminiz gebelik öncesine göre 500 kat genişlemiştir. Geceleri unutamayacağınız rüyalar görebilir ve sık sık tuvalete gidebilirsiniz.

34. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu 32 cm ve ağırlığı yaklaşık 2250 gramdır. Bebeğinizin saçları sık bir şekilde çıkıyor fakat doğduktan sonraki rengi ve yoğunluğu tahminen aynı kalmayacaktır. Bebeğinizin bu haftadan itibaren solunum hareketleri artacaktır. Çünkü bebeğiniz doğduktan sonraki gerçek solunuma hazırlık yapmaktadır.

Siz...
Bir anda rahminiz sıkılaşıp rahatladığı Braxton Hicks isimli kasılmalar bu haftalarda düzenli olarak görülerek sıklaşmaya başlamaktadır. Bazı anneler bu sık kasılmaların verdiği acı nedeniyle sinirli olabilir.

35. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu 33 cm ve yaklaşık ağırlığı 2550 gramdır. Bebeğinizin tırnakları bu hafta uzuyor. Bebeğiniz yağ depolamaya devam ediyor ve bebeğinizin özellikle omzunun etrafında boğumlar ve tombulluklar oluşmaya başlıyor. Bebeğinizin göz rengi mavi fakat sonrasında değişecektir.

Siz...
Bu hafta muhtemelen nefes alamayacak ya da yemek yiyemeyecek kadar şiddetli krampları hissetmeye devam edeceksiniz. Küçük parçalar halinde sık aralıklar ile yemeğinizi yemeye çalışın. Ayak bileklerinizin ve eklemlerinizin şişmesini engellemek için uzun süreli aynı pozisyonda durmamaya ve hareketsiz kalmamaya özen gösterin. Eğer uzun süreli araba kullanıyorsanız, arada istirahat edin, dışarı çıkın ve yürüyüş yapın. İşlerinizden uzaklaşmanın zamanı geldi.

36. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu yaklaşık 33 cm ve ağırlığı yaklaşık 2750 gramdır. Bebeğinizin yanaklarının büyüklüğü depoladığı yağ oranını ve emme kas kuvvetini göstermektedir. Bebeğinizin kafatası tamamen şekle girdi fakat henüz sert değildir.

Siz...
Bu haftadan itibaren artık doktorunuza her hafta gitmeniz gerekir. Nefes almak çok zorlaşmış ve göğüs kafesinizde anlamsız bir acı hissedebilirsiniz. Artık doğum yapacağınız yerin ayarlanması zamanı gelmiştir.

37. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu yaklaşık 35 cm ve ağırlığı yaklaşık 2950 gramdır. Şu anda bebeğiniz klinik olarak doğum için yeterli olgunluğa ulaşmış durumda; fakat büyüme ve gelişimini durdurmuş değildir. Bebeğiniz her geçen gün ortalama 25-30 gr. arasında kilo almaya devam ediyor. Beyni ve sinir sistemi gelişmesine devam etmektedir.

Siz...
Eğer ilk gebeliğiniz ise bebeğin tüm doğum haftalarını tamamlaması ihtimali daha yüksektir. Daha önce çocuk sahibi olmuş ya da şu anda gebeliğiniz ikiz ise doğum daha erken olabilir. Bebeğinizin başı doğum için aşağıya doğru döndüğü için, iç organlarınızın rahatladığı ve vücudunuzun alt bölgesinin hafiflediğini, solunumunuz ve beslenmenizin daha kolaylaştığını göreceksiniz. Rahminizin mesaneye yaptığı basınç artmasından dolayı idrara gitme sıklığınız artmış olabilir.

38. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu yaklaşık 35 cm ve ağırlığı yaklaşık 3100 gramdır. Bebeğiniz bağırsaklarında doğum sonrası ilk 24 saat içinde yapacak olduğu mekonyum adı verilen ilk dışkısını biriktirmeye başladı. Eğer bebeğiniz erkek ise testisleri skrotum içine inmesi gerekir. Bazı durumlarda testislerinin skrotuma inmeyebilir, bu da infertilite ya da testis kanserlerine sebep olabilir. Bu yüzden doğum sonrası doktor tarafından kontrol edilmelidir.

Siz...
Bu haftadan itibaren artık doğum sancılarının her an gelebileceğini dikkate almalısınız. Gerçek doğum sancılarının en önemli özelliği düzenli aralıklar ile olmasıdır. Ve bunlar 10 dakikada ortalama 3 kez ortaya çıkmakta ve her bir kasılma yaklaşık 50 sn. sürmektedir. İstirahat etmek ile geçmeyecek ve şiddeti de zaman içerisinde giderek artacaktır. Eğer kasılmalar düzene girmiş ve geçmiyorsa hastaneye gitme zamanı gelmiş durumdadır.

39. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu yaklaşık 36 cm ve ağırlığı yaklaşık 3250 gramdır. Bebek büyümeye ve kilo almaya devam ediyor. Bu haftalarda da kordon bebeği sarmış durumda olabilir ve halihazırda bebeğin beslenmesi için ona yardım etmektedir. Sizin vücudunuzdaki bir kısım antikorlar da plesenta yardımı ile bebeğin kan dolaşımına geçerek geçici olarak bağışıklık sisteminin güçlü olmasını sağlar.

Siz...
Rahim ağzı doğum için açılmaya hazırlanır ve mesaneye yapılan baskı artar. Düzenli olarak şiddetli kasılmalar olabilir. Doğumun başlamasının bir diğer sinyali ise gebelik kesesinin yırtılması ile suyun gelmesidir. Ve rahim ağzını gebelik boyunca kapatan kanlı tıkacın atılması ile doğumun başladığını gösterir.

40. Hafta

Bebeğiniz...
Bebeğin boyu yaklaşık 48-51 cm ve ağırlığı yaklaşık 3500 gramdır. Bu hafta içinde doğumun olma olasılığı çok yüksektir. Bebeğiniz kanal girişine başını yatay olarak yerleştirir ve kanalın ortasına geldiğinde başını 90 derece döndürerek hareket ettirir ve bu şekilde başını çıkarır. Başı ve sonrasında omuzların da çıkması ile doğumu yapan kişi tarafından tüm vücudun doğurtulması sağlanır. Bebeğinizin kafasında hafif bir yamukluk olabilir; fakat zamanla düzelecektir. Bebeğiniz ilk doğduğu anda mor ya da sarı renkte, gözleri lacivert ve vücudunun çeşitli bölgelerinde tüylenme olabilir; fakat bunlar zamanla düzelecektir.

Siz...
Doktorunuzun ve gerekli telefonları gebelik dönemi dosyanıza ekleyip, evinizin görünür bir yerinde bulundurun.

41. Hafta ve üstü

Eğer hâlâ doğum başlamadıysa bebeğiniz yeteri kadar kilo almış ve doğum için sabırsızlanıyordur. Önceden yapılan ultrason görüntüleri ve tıbbi incelemeler tekrar değerlendirilerek doğum şekli belirlenerek, doğum yapılmalıdır. Normal doğuma engel teşkil edecek bir durum varsa sezaryen ile yoksa suni sancı verilerek normal doğum yaptırılmalıdır.

Eğer bebeğiniz doğmuş ise rahim içindeki durumdan gerçek hayatın çok farklı olduğunu anlamıştır. Ciğerleri ile oksijen alabilmekte ve kalbi ile de bunu diğer organlarına iletebilmektedir.

Opr. Dr. Seval Taşdemir, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Ferti-Jin Kadın Sağlığı Merkezi

Sayı:	79
Bölüm:	Kadın ve Sağlık