Yumurtalık kisti doğurganlık yaşlarındaki kadınlarda çok sık görülür. Yumurtalığın fonksiyonlarından birinin yumurta üretmek olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi Kadın Sağlığı Koordinatörü ve Tüp Bebek Merkezi Direktörü Prof. Dr. Aydın Arıcı “Yumurta denilen hücre aslında çok küçük bir hücredir. Yumurtalıkta, yumurtalar içi sıvı dolu kesecikler içinde büyürler.

     Normalde her ay bir kadında 10-15 yumurta kesesi büyümeye başlar. Bunlardan biri öne geçtiği an ötekilerin büyümesini durdurur. Yaklaşık 2,5 cm çapına geldiğinde olgunlaşır, çatlar ve yumurtayı bırakır. Buna yumurtlama denir. Hamilelik olmadığı takdirde o yumurtalıktan yapılan hormon salgılamaları da durur ve adet görülür.

     Yumurtlama sürecinde bir yumurta keseciği patlamayabilir ve büyümeye devam eder. Bu da kist oluşumuna yol açar. Dolayısıyla her üreme çağındaki kadında görülebilecek kistlerin tümü korkutucu bir şey değildir. Bunların çoğunluğunu fonksiyonel yani işlevsel kistler oluşturur. Ancak bunun iyi değerlendirilmesi gerekir” dedi.

Basit kistler doğum kontrol haplarıyla tedavi edilebilir

     Ultrason muayenesinde eğer kistin duvarları tamamen düz ve yusyuvarlak ise, içinde de berrak bir sıvı olduğu görünümü varsa bunun % 99’a yakın bir ihtimalle işlevsel, basit bir kist olduğunu söyleyen Prof. Dr. Aydın Arıcı “Hormonal dengesizlikten ya da stresten çatlama olmayabilir. Bu gibi durumlarda yapılması gereken şey öncelikle bir sonraki âdetin beklenmesidir.

     Bir veya iki ay doğum kontrol hapı verilmesi hormonal uyarıyı azaltacağı için %80 oranla bu basit kistleri kontrol eder. O yüzden ilk denenmesi gereken tedavi budur. Eğer kist, boy olarak çok büyükse, çapı kabaca dört cm’nin üzerinde ise, iç çeperleri dümdüz değil, pürüzlü, içinde bulanık bir sıvı görüntüsü var ise ve bu kistin içine doğru büyüyen parmakvari oluşumlar varsa kötü huylu olma olasılığı yüksektir.

     O zaman hemen patolojik incelemenin yapılması gerekir. Ayrıca menopoz sonrası oluşan kistler de risklidir. Çünkü fonksiyonel kistler sadece üreme çağında olur, menopozdan sonra görülmemesi gerekir” dedi.

Çikolata kistleri kısırlık sebebi olabilir

     Çikolata kistlerinin üretken çağında olan kadınların ortalama %7’sinde görülen bir sorun olduğunu ve çok da nadir olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Aydın Arıcı “Çikolata kistleri her adet kanamasıyla dışarı atılan adet kanının ve dokusunun yumurtalık içinde toplanması sonucu oluşur.

     Bu kistler her adet döneminde yavaş yavaş büyüyebilirler ve çok şiddetli adet sancılarına neden olabilirler. Aynı zamanda önemli bir kısırlık sebebidir. Özellikle şiddetli adet sancısı olan kadınların hemen hemen yarısında görülür” açıklamasında bulundu.

Çikolata kistlerinin tedavisi uzun yıllar alabilir

     Çikolata kistlerinin önemli belirtisinin şiddetli adet sancısı, cinsel ilişki sırasında ağrı ya başka organlarda, örneğin bağırsaklarda ağrı olduğunu anlatan Prof. Dr. Aydın Arıcı “Çikolata kistlerinin ameliyatında da çok dikkatli olmak gerekir. Yapışıklıklar nedeniyle barsak veya mesane zedelenmeleri sıklıkla görülebilir. Mutlaka işinin ehli bir cerrah tarafından yapılması gerekir.

     Aynı zamanda bu kistler çıkartılırken normal yumurtalık dokusuna mümkün olduğu kadar az zarar verilmesi gerekir. Çikolata kistlerinde tedavi aslında çok zordur ve uzun yıllar alabilir. Adet kanamalarının azaltılması hatta bazen kesilmesi tedavinin amaçlarından birisidir. Bu yüzden doğum kontrol hapı faydalı olur. Daha ağır vakalarda hastayı yapılacak iğnelerle geçici menapoza sokmak bile gerekebilir. Eğer çikolata kisti dört cm’nin üzerine çıkmışsa en iyi tedavi yöntemi ise ameliyattır” dedi.