4969 sayılı Kanunun ilgili hükmünün yürürlükte olduğunu ve bu nedenle ilk defa atamalara harcırah verilemeyeceğini.. Ancak bugün elimize ulaşan bir bölge idare mahkemesi kararında, ilk defa atanan kişiye harcırah verilmemesi yönündeki işlemi iptal etmeyen idare mahkemesi kararı bozulmuştur.  Adalet Bakanlığında çalışan bir memur, 26.12.2005 tarihli ilk defa ataması nedeniyle harcırah alamaması işlemini dava etmiştir. İlk derece mahkemesi olarak konuyu ele alan Kocaeli İdare Mahkemesi, açılan davayı reddetmiştir. Memur arkadaşımız, davayı süresi içerisinde Sakarya Bölge İdare Mahkemesine temyiz etmiştir.

BU KARAR NEDEN ÖNEMLİDİR?

İdari davalar, ilk önce idare mahkemesine açılır. Mahkemenin kararı sonrasında, eğer davalı veya davacı, karara itiraz edecekse, ilgisine göre Danıştay veya Bölge İdare Mahkemesine itiraz edilir. Eğer, ilgisi nedeniyle itiraz Bölge İdare mahkemesine yapılmış ise Bölge İdare Mahkemesinin kararı nihai bir karardır. Bir başke deyişle Bölge İdare Mahkemeleri, idare mahkemelerine göre bir üst yargı organıdır, bu nedenle verdiği kararlar da önemlidir.

Bugün yayımlamış olduğumuz karar, bir Bölge İdare Mahkemesi kararıdır. Kararda, mahkeme hakimleri, Anayasa mahkemesi kararının gerekçesine atıfla "görev yeri değişen kamu görevlisinin maddi açıdan bir külfetle karşı karşıya kalacağı, bu külfetin kamu hizmetinin yürütülmesinden kaynaklanacağı, bu durumda kamu görevlisi ister kendi yazılı talebi üzerine, ister re'sen veya ilk defa atanma halinde olsun, söz konusu bu atamaların tümünün kamu hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla tesis edildiğinden" ilk defa atanan aday memura harcırah verilmesi gerektiği kararına varmışlardır. Mahkeme hakimleri, 4969 sayılı kanun ile yapılan değişiklik sonrasında ilk defa atananlara harcırah verilemeyeceği yönünde açık bir hüküm getirilmediğini belirtmiş ve ikametgahından hareket ettirilen davacıya harcırah verilmemesinin Anayasa'nın eşitlik ilkesine, hak ve nesafet kurallarına uygun olmadığına karar vermiştir.

NELER YAPILABİLİR?

Bahis konusu olan karar bir bölge idare mahkemesi kararıdır. Dolaysıyla, Sakarya Bölge İdare mahkemesi görev alanı içinde bulunan memurlar eğer usulüne uygun olarak dava açarsa, açacakları bu davayı kazanabilecektir. Zira, dava temyiz halinde, kararı veren Sakarya Bölge İdare mahkemesi üyelerinin önüne gelecektir. Bu kararı emsal göstermeleri yeterlidir. Burada şöyle bir sorun daha oluşacaktır. İdari mahkemelere, işlemin tesis tarihinden itibaren 60 gün içinde dava açılmalıdır. Bu sürenin dışında açılan davalar zaman aşımından reddolunabilir. 2005, 2006 veya 2007 yılında atanan ve atama işlemi tarihinden itibaren 60 günlük süre içerisinde dava açmayan bir memur, bugün itibariyle, kurumuna başvurarak ilk atama harcırahını talep edebilir. Kurum bu talebe olumsuz yanıt verecektir. Bu olumsuz yanıta 60 gün içinde idare mahkemesi nezdinde dava açılmalıdır. Davanın zamanaşımından reddedilmemesi için dava açacak kişilerin davaların ekine şu danıştay kararını koymaları yerinde olacaktır.

Ancak Sakarya Bölge İdare mahkemesi görev alanı dışında bulunan yerler için durum farklıdır. Bu yerlerde görev alan bir memur tarafından açılacak bir davanın, hem idare mahkemesi hem de bu idare mahkemesinin bağlı olduğu bölge idare mahkemesi tarafından reddedilmesi büyük bir ihtimaldir. Açılacak bu davalarda, bu karar emsal olarak gösterilebilir. Ama mahkeme hakiminin takdirinin, Sakarya Bölge İdare mahkemesi hakimlerinin takdirinden farklı olması ve itiraz üzerine bölge idare mahkemesi hakimlerinin de aynı görüşte olması halinde, dava kaybedilecektir.