İlçe, Anadoluya gelen Türk güçlerince kurulmuştur.Bu güçlerin önderliğini Seydi Ali ve Yahya Ali (Yahya Gazi) yapmışlardır.Seydi Ali’ye ait türbe Devlet Hastanesi bahçesinde, Yahya Gazi’ye ait türbe ise Ulu Camii önünde bulunmaktadır. Türbedeki kitabede geçen 1040 tarihi İlçe’nin en eski tarihi bilgisini vermektedir.1913 yılında Belediye teşkilatına kavuşan İlçe, o yıllarda Niğde’ye bağlı bir kasaba iken, Cumhuriyet döneminde Develi İlçesine bağlı bir nahiye durumuna gelmiş, 1954 yılında İlçe statüsüne kavuşmuştur.

Denizden yüksekliği 1210 metre olan ,İlçe sınırları içerisinden geçen zamantı ırmağı, kapuzbaşı şelaleleri çayı, Derebağ şelalesi çayı ve İlçe’nin içerisinden akmakta olan Karaçay başlıca akarsulardır. İlçe, Erciyes Dağının güney yönünde kalan Sultan Sazlığını kuşatan düzlüklerin ve Sakız Dağının doğuya bakan yamaçlarında bir vadi içinde kurulmuştur. İlçe, Kayseri İlinin güneyinde kurulmuş olup, kuzeyi Develi, Güneydoğusu Adana’nın Feke İlçesi, Güneybatısı ve Güneyi Niğde’nin Çamardı ve Kayseri’nin Yeşilhisar ilçeleri ile komşudur.

İlçe’de karasal iklim hüküm sürmekle birlikte, özellikle güneyinde rakımı düşük ormanlık bölgede Akdeniz iklimi hüküm sürer. İlçe yazları 20 derece, kışları ise 18 derece sıcaklık ortalamasına sahiptir. Yıllık maksimum yağış ortalaması 500 mm.dir. Ovalık alanda bol miktarda elma bahçesi bılunmakta, İlçenin güney kısımları dağlık olmakla birlikte Adana sınırlarına yakın olan güneydoğusunda 11674 hektar verimli 33.034 hektar bozuk olmak üzere 44.709 hektar ormanlık alan mevcuttur. Mer’a vasıflı arazi miktarı 558.4 hektardır.

İlçe’nin bir merkez Belediyesi bir de Derebağ Belde Belediyesi olmak üzere iki belediye teşkilatı bulunmaktadır. İlçe merkezi 12 mahalleden ibaret olup, 28 köyü ve 3 mezrası bulunmaktadır.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 22.665, köylerin nüfusu 20.538 olup, toplam nüfus 43.203’tür. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde 10.52, köylerde ise -14.09 olup, toplamda ise -1.93 nüfus azalması görülmektedir.

İlçe doğal kaynaklar bakımından ülkemizin ender olan ilçelerinden biridir. Demir cevheri, altın karışımı kurşun, gümüş karışımı çinko ve krom bakımından zengin ocaklara sahiptir. Mevcut yıllık üretim miktarı 2-2,5 milyon ton civarındadır. İlçe’nin görünür rezerv miktarı 20 milyon ton demir, 2 milyon ton çinko ve çinko karışımı kurşun rezervinin yanı sıra henüz rezerv miktarı tesbit edilememiş zengin krom yatataklarının bulunduğu bilinmektedir. İlçe’de Halıcılık en eski faaliyet olarak devam etmektedir. Ayrıca Elmacılık,Hayvancılık ve Madenciliğe bağlı Nakliyecilik başlıca ekonomik faaliyetleri teşkil etmektedir. Maden nakliyesi lokomotif sektör olarak gelişmiştir.

İlçe merkezindeki binalar betonarme yapılardır. Taş ve kerpiç yapılar yok denecek kadar azdır. İnşaatların büyük çoğunluğu iki katlı binalardan oluşmaktadır. Köylerdeki yapılaşma İlçe merkezinin tersine taş ve kerpiç binalardan oluşmaktadır. Yöre ormanlık olduğundan ormanlık bölgelerde yaşayan köylülerin evleri ahşap yapı tarzındadır. İlçe’de 38 adet kahvehene, 5 adet internet kafe, 1 adet otel ve 3 adet pastane mevcut olup, 20.021 kişi yeşil kartlıdır .