İlçe’nin tarihi İl Merkezi olan Kayseri ile aynıdır. Kayseri’den ayrı olarak Tomarza adına ilk defa “Jennigs” adlı batılı bir yazarın “16.yy’da Erciyes Dağı” adlı eserinde raslanmaktadır. Bu eserde ilçeden köy olarak bahsedilmekte. 1071 yılında Alpaslan’ın Malazgirt Zaferinden sonra Anadolu’nun fethine kadar bölge sırasıyla Kapadokyalılar, Büyük İskender’in Makedonya İmparatorluğu ve Romalıların idaresinde kalmıştır. Malazgirt Zaferinden sonra bölgeye Uygur Türkleri ile İran’dan gelen Avşar Türkleri yerleşmiştir. İlçedeki muhacir Türk nufusunun özellikle “93 Harbi” olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı Rus savaşı sırasında arttığı görülmektedir. Rus işgalinden kaçan çok sayıda Türk ailesi İlçe merkezi ve etrafındaki köylere yerleşmişlerdir.

İlçe, düz bir arazi üzerine kurulmuştur. Kuzeyi Talas ve Bünyan,Güneyi Adana İl’inin Tufanbeyli İlçesi,Batısı Develi İlçesi,Dogusu Sarız ve Pınarbaşı İlçeleri ile çevrilidir. Yüzölçümü 1452 km kare olup, il merkezine olan uzaklığı 56 km.dir. İlçe”nin denizden yüksekliği 1397 metredir. İlçe’nin üç ovası mevcuttur. Bunlar,Göstere ovası,Mandal ovası ve Çukuryavşan ovalarıdır.Akarsuları Zamantı Irmağı,Kuru çay ve Şehriyel suyu’dur.İlçe’nin Dağları ise, Aygörmez (2072 m),Sövengen (1953 m) ve Sümengen dağı ile İlçe’nin güney ve güneydoğusunda ise Torosların Tahtalı kolunu oluşturan sıradağlar vardır.

İlçe’de kışları soğuk ve yagışlı, yazları sıcak ve kurak özelliklere sahip karasal iklim hüküm sürer. Kış aylarında yagışlar yağmur ve kar şeklinde olur. Bitki örtüsü olarak Güneydeki Toros Daglarının eteklerinde 20.000 dekar orman,20.000 dekar fundalık bulunmakta olup,diğer kısımlar kıraç arazi yapısına sahiptit.Toprak erezyonu çok fazladır.

İlçe, 1864 yılında çıkarılan “Vilayet Kanunnamesi” ile Kayseri sancağının Develi İlçesine bağlı bir nahiyesi iken, 1953 yılında çıkarılan kanunla İlçe, Develi İlçesinden ayrılarak müstakil ilçe olmuştur. Merkez belediyesi, Dadaloğlu ve Emiruşağı kasabaları ile 3 belediye, 44 köy ile toplam 47 idari birimden oluşmaktadır. Dadaloğlu Belediyesinin 4, Emiruşağı Belediyesinin 2 mahallesi vardır.

2000 Yılı Nüfus Sayımı sonuçlarına göre merkez nüfusu 10.963, köylerin nüfusu 24.845 olup, toplam nüfus 35.808’dir. Yıllık nüfus artış hızı şehir merkezinde binde -3.35, köylerde ise -10.68 olup, toplamda ise –8.50 nüfus azalması görülmektedir.

İlçe’de halkın büyük çoğunluğu hayvancılık, çiftçilik, serbest işçilik ve halı dokumacılığı ile geçimini sağlamaktadır. İlçede genellikle kuru tarım yapılmaktadır.